TƯỢNG AVALOKITESVARA BẮC BÌNH ĐƯỢC CÔNG NHẬN BẢO VẬT QUỐC GIA – TIẾNG NÓI CHO VĂN HÓA CHÀM TRONG LỊCH SỬ

Sáng 14.9, tại Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng, lễ công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận tượng Avalokitesvara Bắc Bình là bảo vật quốc gia đã diễn ra trang trọng. Sự kiện này không chỉ đánh dấu bước tiến lớn trong việc bảo tồn giá trị văn hóa cổ xưa của vùng đất Chăm mà còn góp phần nâng cao nhận thức về di sản văn hóa phi vật thể lẫn vật thể của Việt Nam.

CẬN CẢNH TƯỢNG AVALOKITESVARA BẮC BÌNH VÀ HÀNH TRÌNH CHUYỂN GIAO

Được người dân phát hiện tình cờ trong quá trình làm nương rẫy tại thôn Thanh Kiết, xã Hồng Thái, tỉnh Lâm Đồng (trước đây thuộc xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình, Bình Thuận) từ năm 1945, tượng Avalokitesvara Bắc Bình đã trải qua hành trình dài từ quá trình nghiên cứu, bảo tồn cho đến khi được công nhận chính thức.

Tượng chế tác từ sa thạch hạt mịn màu xám đen, cao 61 cm, nặng 13 kg, thể hiện hình tượng Avalokitesvara đứng với bốn tay, đội mũ kiri-mukuta chạm hình Phật A Di Đà, khoác trang phục mềm mại. Tư thế đứng vững chãi, đường nét tinh xảo, cân đối vừa truyền tải sự uy nghiêm, vừa sinh động, phản ánh phong cách nghệ thuật pha trộn giữa nét đặc trưng của Đồng Dương, nghệ thuật Phù Nam và khu vực hạ lưu sông Mê Kông.

Ý NGHĨA VĂN HÓA VÀ TÂM LINH

Lãnh đạo Sở Văn hóa-Thể thao-Du lịch tỉnh Lâm Đồng cho biết, tượng Avalokitesvara Bắc Bình không chỉ là tác phẩm tiêu biểu thể hiện giai đoạn chuyển tiếp từ phong cách nghệ thuật thế kỷ 8-9 sang thời kỳ đỉnh cao của nghệ thuật Champa thế kỷ 9-10 mà còn là biểu tượng tôn giáo phản ánh sự dung hòa giữa Phật giáo và Hindu giáo của người Chăm.

Phần lớn ý nghĩa của tượng không chỉ nằm ở giá trị thẩm mỹ mà còn ở tầm vóc tôn giáo, thể hiện sự hòa quyện tôn giáo trong đời sống tinh thần của cộng đồng Champa xưa. Tác phẩm là minh chứng cho sự tiếp biến và giao lưu văn hóa cổ xưa, đồng thời phản ánh nét đặc sắc của nghệ thuật Champa qua các thời kỳ.

GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN VÀ BẢO TỒN

Tượng Avalokitesvara Bắc Bình là một trong các tác phẩm tiêu biểu của nghệ thuật Champa, thể hiện giai đoạn chuyển tiếp từ phong cách thế kỷ 8-9 sang đỉnh cao của thế kỷ 9-10. Theo các nhà khảo cổ, đây là một hiện vật thể hiện rõ nét đặc điểm nghệ thuật đậm bản sắc của vùng đất cổ xưa này.

Hiện nay, Lâm Đồng tự hào sở hữu ba bảo vật quốc gia gồm Linga vàng, đàn đá Đắk Sơn và tượng Avalokitesvara Bắc Bình. Ngoài ra, tỉnh còn có nhiều di sản văn hóa phi vật thể, di tích quốc gia đặc biệt và di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh được bảo tồn và trưng bày.

NGÀY HỘI VĂN HÓA VÀ GẮN KẾT VĂN HÓA DÂN TỘC

Cũng trong khuôn khổ hoạt động “Tháng trải nghiệm điểm đến du lịch Lâm Đồng 2025”, ngày 14.9, tại Bảo tàng tỉnh đã khai trương không gian văn hóa, âm nhạc, ẩm thực các dân tộc thiểu số cùng triển lãm hiện vật, hình ảnh, sách tiêu biểu của địa phương. Sự kiện này góp phần lan tỏa giá trị di sản, giữ gìn bản sắc văn hóa đa dạng của tỉnh nhà và thúc đẩy ngành du lịch phát triển bền vững.