NHẬT BẢN SẮP CÓ THỦ TƯỚNG NỮ ĐẦU TIÊN TRONG LỊCH SỬ

Sau nhiều tháng tranh cử gay cấn và đấu tranh nội bộ trong Đảng Dân chủ Tự do (LDP), tân chủ tịch đảng này là Sanae Takaichi dự kiến sẽ chính thức trở thành thủ tướng Nhật Bản trong thời gian gần tới. Lễ nhậm chức sớm dự kiến diễn ra sẽ đánh dấu một bước ngoặt lịch sử khi bà trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của đất nước mặt trời mọc.

Bối cảnh chính trị hiện tại của Nhật Bản đặc biệt phức tạp, với các cuộc cạnh tranh nội bộ trong LDP diễn ra liên tục trong những năm qua do chính sách và lãnh đạo không đáp ứng được kỳ vọng của đa số cử tri. Việc bà Takaichi lên nắm quyền đặt ra nhiều câu hỏi về hướng đi của đất nước trong thời gian tới.

HỌC TRÒ CỦA CỐ THỦ TƯỚNG SHINZO ABE

Theo phân tích của GS Yoichiro Sato, chuyên gia về quan hệ quốc tế tại Đại học Ritsumeikan, bà Sanae Takaichi được biết đến là học trò thân cận của cố Thủ tướng Shinzo Abe và được mệnh danh là “công chúa” của phe bảo thủ Nhật Bản. Trong cuộc bầu cử vừa qua, đối thủ đáng gờm nhất của bà là Shinjiro Koizumi, con trai của cựu Thủ tướng Junichiro Koizumi. Mặc dù có sự ủng hộ mạnh mẽ từ các lãnh đạo cấp cao của LDP dành cho ông Koizumi, chiến thắng cuối cùng của bà Takaichi được xem như một lời tri ân dành cho ông Abe, đồng thời là biểu tượng chống lại các xu hướng trung dung trong đảng.

Các lãnh đạo cấp cao như cựu Thủ tướng Taro Aso đã đứng về phía bà Takaichi, trong khi các nhân vật khác như Yoshihide Suga và Fumio Kishida lại ủng hộ ông Koizumi. Sự chiến thắng này rõ ràng phản ánh sự chọn lựa của giới bảo thủ trong đảng và có thể xem như phần thưởng dành cho các đồng minh của cố Thủ tướng Abe.

DỰ ĐOÁN VỀ CHIẾN LƯỢC VÀ THÁCH THỨC

Tuy nhiên, việc trở thành nữ thủ tướng đầu tiên không phải là không gặp khó khăn. GS Sato cho biết bà Takaichi có thể sẽ phải kiềm chế những chương trình nghị sự bảo thủ về giá trị và quan điểm về giới, đặc biệt liên quan đến giáo dục và chính sách xã hội. Chủ nghĩa dân tộc và các vấn đề liên quan đến quá khứ lịch sử có thể gây tranh cãi và tạo ra các trở lực trong các mối quan hệ đối ngoại, đặc biệt là với Trung Quốc và Hàn Quốc. Bà cũng được dự đoán sẽ theo đuổi chính sách đối ngoại cứng rắn hơn, tránh xa Trung Quốc và cảnh báo về các vấn đề lịch sử nhạy cảm, khi Nhật Bản nỗ lực duy trì liên minh chặt chẽ hơn với Mỹ.

GS Nagy, học giả tại Đại học Cơ Đốc giáo Quốc tế Nhật Bản, nhấn mạnh rằng bà Takaichi có nền tảng chính trị vững chắc, đặc biệt trong lĩnh vực an ninh kinh tế, với sự thành công trong việc thông qua đạo luật thúc đẩy an ninh kinh tế năm 2022. Tuy nhiên, các quan điểm bảo thủ trong xã hội Nhật Bản, gồm phản đối hôn nhân đồng giới và các cặp sử dụng họ khác nhau, có thể hạn chế sức hút của bà đối với giới trẻ và các thành phố lớn. Bà sẽ phải tích cực mở rộng đối tượng ủng hộ của mình để đảm bảo tính bền vững của chính sách lãnh đạo.

Về tác động khu vực, các chuyên gia nhận định các nước lân cận như Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan và các đối tác trong ASEAN đều theo dõi sát sao sự kiện này. Trung Quốc có thể không hài lòng với kết quả, còn Mỹ có khả năng vui mừng khi có một lãnh đạo theo đường lối bảo thủ, từng là học trò của cố Thủ tướng Abe.

Trong bối cảnh đó, các nhà phân tích cho rằng Nhật Bản sẽ bước vào một giai đoạn mới với những thử thách lớn về chính trị nội bộ và chiến lược ngoại giao, nơi mà quyết định của bà Sanae Takaichi có thể định hình lại vị thế của đất nước trên trường quốc tế.