GS OMAR M. YAGHI NHẬN GIẢI NOBEL HÓA HỌC 2025 KHẲNG ĐỊNH VỊ THẾ CỦA KHOA HỌC VIỆT NAM VÀ ĐỔI MỚI TOÀN CẦU
Ủy ban Nobel Hóa học đã chính thức trao giải thưởng cao quý này cho Giáo sư Omar M. Yaghi, cùng hai nhà khoa học Susumu Kitagawa và Richard Robson, vì những thành tựu đột phá trong phát triển dạng kiến trúc phân tử mới.
Chủ nhân Giải thưởng VinFuture nhận Giải Nobel Hóa học 2025. Ảnh: Guardian
GS Omar M. Yaghi đã được vinh danh tại lễ trao giải Nobel Hóa học 2025, nhằm ghi nhận những đóng góp của ông trong lĩnh vực vật liệu phân tử. Các cấu trúc mà ông phát triển dựa trên các ion kim loại được liên kết bởi các phân tử hữu cơ dài, tạo thành các tinh thể chứa các khoang rỗng lớn, gọi là khung kim loại – hữu cơ (metal-organic frameworks, MOFs). Những vật liệu này mang tính chất xốp, có khả năng hấp thụ, lưu trữ các chất đặc biệt, thúc đẩy các phản ứng hóa học hoặc dẫn điện.
Chủ tịch Ủy ban Nobel Hóa học Heiner Linke nhấn mạnh: “Các khung kim loại – hữu cơ mở ra cơ hội lớn để chế tạo các vật liệu tùy chỉnh, có chức năng mới, phù hợp với nhiều lĩnh vực ứng dụng”.
Trước đó, GS Yaghi đã từng nhận giải thưởng VinFuture mùa đầu tiên vào năm 2021, nhờ công trình tiên phong trong khám phá vật liệu khung cơ-kim (MOFs). Hội đồng VinFuture nhận định rằng, vật liệu mới này có tiềm năng thay đổi cuộc sống của hàng triệu người, đặc biệt tại các khu vực khan hiếm nguồn nước sạch, giúp tự chủ về nguồn nước và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Việc GS Yaghi tiếp tục được vinh danh bằng Nobel không chỉ thể hiện niềm tự hào quốc tế mà còn khẳng định tầm nhìn chiến lược của Giải thưởng VinFuture trong việc phát hiện và tôn vinh những phát minh mang tính bước ngoặt.
Đồng Chủ nhân Giải Nobel Hóa học, GS Susumu Kitagawa, cũng là một nhà khoa học từng cộng tác và đóng góp tích cực vào hoạt động của VinFuture. Điều này cho thấy mối liên hệ chặt chẽ, thúc đẩy các nhà khoa học Việt Nam hòa nhập cộng đồng khoa học toàn cầu.
Ảnh: VFP
Giải thưởng VinFuture ra đời và tổ chức hàng năm tại Việt Nam đã nhanh chóng khẳng định vị thế là một trong những giải thưởng uy tín nhất thế giới, vinh danh các công trình xuất sắc không chỉ về mặt học thuật mà còn có tác động nhân văn rõ rệt. Hiện mạng lưới đề cử của VinFuture đã kết nối gần 14.800 nhà khoa học từ 90 quốc gia, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ khoa học toàn cầu.
Chỉ sau năm năm thành lập, VinFuture liên tiếp ghi dấu ấn khi nhiều chủ nhân của giải thưởng này được vinh danh tại các giải thưởng quốc tế danh giá, trong đó có Giải Nobel. Năm 2023, TS Katalin Karikó và GS Drew Weissman nhận giải Nobel Y sinh. Năm 2024, TS John Jumper, chủ nhân giải thưởng VinFuture 2022, đoạt giải Nobel Hóa học, còn GS Geoffrey Hinton, đồng chủ nhân Giải thưởng VinFuture 2024, đạt giải Nobel Vật lý.
Những liên tiếp này chứng minh khả năng nhận diện sớm các phát minh có ảnh hưởng toàn cầu của VinFuture cùng chiến lược luôn bắt kịp xu hướng phát triển của khoa học công nghệ thế giới.