CÁI ĐẸP ĐÁNG SỢ CỦA ỐC NÓN CẨM THẠCH: NGHỊCH LÝ GIỮA VẺ NGOÀI VÀ NGUY HIỂM TỪ BIỂN CẢNH

Trong một video gần đây, một cô gái trẻ đã bất ngờ khoe về khoảnh khắc nhặt được một chiếc ốc bãi biển có vẻ đẹp như tranh vẽ, với hình dạng nhỏ nhắn và hoa văn rực rỡ. Thật vui vẻ, cô cầm lên tay ngắm nghía, tươi cười thích thú trước món “quà của biển”. Tuy nhiên, khi về nhà tra cứu thông tin về chiếc ốc này, cô đã thực sự sốc khi phát hiện ra đó lại chính là ốc nón cẩm thạch – loại ốc có thể gây ra hậu quả chết người trong tích tắc.

Ốc nón cẩm thạch, với tên khoa học là Conus marmoreus, thuộc họ ốc nón (Conidae), thường được gọi là “sát thủ dưới đáy biển”. Từ năm 1670 đến 2017, trên thế giới đã ghi nhận ít nhất 141 ca bị đâm bởi loài ốc này, trong đó có 36 người tử vong. Các chuyên gia mô tả, nọc độc của ốc nón rất mạnh, chỉ cần một mũi đâm nhỏ cũng đủ khiến nạn nhân tê liệt tay chân, mờ mắt, ngừng thở và có thể tử vong chỉ trong vài phút. Chính vì thế, giới sinh vật học đã đặt cho nó biệt danh đáng sợ “ốc điếu thuốc cuối cùng”, vì sau khi bị đâm, con người chỉ kịp “hút” nốt điếu thuốc cuối rồi ngừng thở.

Ngoại hình của ốc nón có sức mê hoặc lớn. Với hoa văn như vẽ tay, màu sắc rực rỡ cùng thân hình nhỏ bé, nhiều du khách dễ nhầm tưởng đây là vật trang trí đẹp mắt. Thực tế, chúng sở hữu cơ quan phóng nọc độc tinh vi như súng kim tiêm, có thể bắn ra “mũi tên” độc cực nhanh để hạ gục con mồi, thường là cá, giun biển hoặc các loài ốc khác. Chất độc của chúng đã tiến hóa để bắt cá một cách nhanh chóng; chỉ vài giây, con cá đã bơi mất, đủ sức gây tử vong cho người trưởng thành nếu bị đâm.

Một số loài ốc nón khác như ốc nón hoàng đế (Conus imperialis) còn có khả năng “phát tán mùi hương mê hoặc” vào nước, khiến con mồi như bị thôi miên rồi tự bơi đến gần, sau đó bị đâm chết trong tích tắc. Điều này khiến những người nhanh chân khi chạm tay vào chúng dễ gặp nguy hiểm hơn bao giờ hết.

May mắn là ốc nón thường không chủ động tấn công người. Thường thì các vụ đâm trúng xảy ra do chúng ta tò mò hoặc vô tình nhặt chúng lên bằng tay trần. Các chuyên gia khuyến cáo nếu bắt gặp một con ốc nón còn sống, tốt nhất hãy nhẹ nhàng đặt nó xuống cát, tránh chạm vào phần miệng vỏ – nơi chứa “nọc tử thần”. Khi đó, nguy cơ bị đâm vẫn còn hiện hữu nhưng có thể kiểm soát được.

Trong khi đó, các nhà khoa học đang nghiên cứu các công dụng của nọc ốc nón để làm thuốc. Ví dụ điển hình là thuốc giảm đau Ziconotide, được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt năm 2004, chiết xuất từ nọc của ốc nón tu sĩ (Conus magus). Loại thuốc này mạnh hơn morphine hàng nghìn lần nhưng không gây nghiện. Ngoài ra, các nhà khoa học còn kỳ vọng độc tố của ốc nón mở ra hướng điều trị cho các bệnh tiểu đường, động kinh, Alzheimer hay trầm cảm – biến “sát thủ đại dương” thành những vị cứu tinh của nhân loại.

Vì vậy, khi đi biển và bắt gặp một con ốc nón còn sống, đừng bao giờ chạm vào, nhặt lên hay thử may mắn. Một tình cờ chạm nhẹ cũng đủ để biến vẻ đẹp của tự nhiên thành hiểm họa chết người chỉ trong tích tắc.