Chứng chỉ giáo dục đại học lần đầu tiên được đưa vào luật: Có gì đặc biệt?

Trong dự thảo luật Giáo dục đại học sửa đổi dự kiến sẽ được thông qua và có hiệu lực từ đầu năm 2026, một điểm mới quan trọng đã chính thức xuất hiện: chứng chỉ giáo dục đại học. Đây là bước tiến đáng chú ý trong hành trình hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc gia, mở ra nhiều cơ hội mới cho người học và các cơ sở đào tạo.

TỔ CHỨC ĐÀO TẠO LINH HOẠT, ĐÁP ỨNG NHU CẦU ĐA DẠNG VÀ HỌC TẬP SUỐI ĐỜI

Theo điều 26 của dự thảo luật, hoạt động tổ chức đào tạo và cấp văn bằng, chứng chỉ được quy định rõ ràng nhằm đáp ứng nhu cầu của người học ngày càng đa dạng. Hình thức đào tạo không còn gói gọn trong các lớp học truyền thống, mà mở ra các phương thức linh hoạt, phù hợp với từng điều kiện riêng biệt của từng cá nhân.

Cụ thể, các hình thức đào tạo gồm: đào tạo chính quy – truyền thống thực hiện tập trung toàn thời gian tại các địa điểm được cấp phép; đào tạo thường xuyên – linh hoạt về thời gian, phù hợp với nhu cầu thực tế của người học; và đào tạo kết hợp – vừa trực tiếp, vừa từ xa. Ngoài ra, mô hình giáo dục đại học số dựa trên nền tảng công nghệ số, cho phép kết nối, chia sẻ dữ liệu và tài nguyên giáo dục mở giữa các cơ sở đào tạo, quản lý và các tổ chức liên quan mà không bị giới hạn về không gian hay thời gian.

VĂN BẰNG VÀ CHỨNG CHỈ: ĐIỂM MỚI TRONG NỀN GIÁO DỤC

Luật sửa đổi cũng quy định rõ ràng về cách cấp văn bằng giáo dục đại học. Văn bằng sẽ được cấp cho người hoàn thành chương trình đào tạo chính quy hoặc tương đương, đạt chuẩn đầu ra và hoàn thành nghĩa vụ học tập. Trong khi đó, chứng chỉ giáo dục đại học lần đầu tiên xuất hiện như một loại chứng nhận nhỏ hơn, dành cho những học viên hoàn thành học phần hoặc một phần của chương trình đào tạo.

Chứng chỉ này được cấp bởi hiệu trưởng các cơ sở giáo dục, nhằm công nhận kết quả đã tích lũy. Người sở hữu chứng chỉ có thể lựa chọn không tiếp tục học để nâng cao trình độ hoặc tiếp tục chương trình khác, đồng thời, các trường đại học cũng sẽ công nhận tín chỉ từ các chứng chỉ này, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi và tích lũy kết quả học tập xuyên suốt.

AI SẼ NHẬN VĂN BẰNG, CHỨNG CHỈ GÓP PHẦN MỚI?

Theo chia sẻ của đại diện Bộ GD-ĐT, dự thảo luật quy định rõ về đối tượng cấp văn bằng và chứng chỉ, trong đó, hiệu trưởng các cơ sở giáo dục đại học và các hoạt động liên quan sẽ đảm nhiệm việc cấp phát. Điều này giúp hình thành hệ thống rõ ràng hơn trong việc xác nhận trình độ của người học.

Đặc biệt, chứng chỉ giáo dục đại học sẽ được cấp sau khi người học tích lũy tín chỉ qua một môn học hoặc một phần của chương trình đào tạo. Người sở hữu chứng chỉ này có thể chọn dừng học hoặc tiếp tục nâng cao kiến thức, đồng thời, các trường đại học khác cũng sẽ công nhận tín chỉ này, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi giữa các chương trình và trình độ đào tạo.

CÁC CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO CẤP VĂN BẰNG

Dự thảo luật cũng làm rõ các loại chương trình đào tạo cấp văn bằng gồm: các chương trình trình độ đại học cấp bằng cử nhân; các chương trình đào tạo thạc sĩ, có thể tích hợp hoặc riêng biệt; các chương trình đào tạo tiến sĩ phù hợp với từng lĩnh vực chuyên ngành. Ngoài ra, còn có các chương trình đào tạo chuyên sâu thuộc lĩnh vực đặc thù, cũng sẽ cấp bằng theo quy định của Bộ GD-ĐT.

Chương trình đào tạo cấp chứng chỉ giáo dục đại học được thiết kế độc lập hoặc là phần của chương trình đào tạo cấp bằng, và có giá trị trong hệ thống giáo dục quốc gia. Đây là bước tiến quan trọng, mở rộng phạm vi và linh hoạt trong việc công nhận kết quả học tập, góp phần thúc đẩy quá trình tự do chuyển đổi, nâng cao năng lực và trình độ của người học trong nền giáo dục bậc cao của Việt Nam.