TRẠM SẠC XE ĐIỆN Ở TP.HCM: GẦN 90% NHU CẦU VẪN CHƯA ĐƯỢC ĐÁP ỨNG

Chặng đường chuyển đổi phương tiện vận tải sang xanh vẫn còn nhiều thách thức lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực hạ tầng sạc xe điện. Theo Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, các trạm sạc hiện nay mới đáp ứng chưa đến 10% nhu cầu thực tế của người dân và các tài xế dịch vụ.

HẠ TẦNG TRẠM SẠC CHƯA ĐỒNG ĐỀU VÀ CHƯA THEO KỊP NHU CẦU THỰC TẾ

Các trạm sạc tập trung chủ yếu ở trung tâm thành phố, thiếu sự phủ sóng rộng ra các khu ngoại thành và khu dân cư đông đúc. Quãng đường di chuyển của nhiều loại xe điện, khoảng 100 đến 120 km mỗi lần sạc, chưa phù hợp với tần suất hoạt động kéo dài 8-12 tiếng mỗi ngày của các tài xế dịch vụ hay quãng đường trung bình 100-150 km của họ.

Th.S Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn ứng dụng kinh tế của HIDS, cho biết: hạ tầng trạm sạc tại TP.HCM vẫn ở giai đoạn sơ khai, chủ yếu dựa vào các sáng kiến của các doanh nghiệp tư nhân, còn chưa có dự án nào do nhà nước đầu tư xây dựng hệ thống trạm sạc công cộng. Các điểm sạc hiện tại chủ yếu nằm trong các chung cư, trung tâm thương mại, gây ra bất tiện cho các tài xế công nghệ vì không gần các nơi nghỉ, ăn uống hay giao hàng, buộc họ phải sạc pin tại nhà, gây mất thời gian.

DOANH NGHIỆP ĐÃ BẮT ĐẦU XÂY DỰNG HẠ TẦNG

VinFast là đơn vị duy nhất tại TP.HCM chủ động phát triển hệ thống trạm sạc cho cả xe hai và bốn bánh, nhưng mới đáp ứng dưới 10% dự kiến nhu cầu 350.000 – 400.000 xe điện hai bánh trong tương lai. Một doanh nghiệp của Vingroup khác là V-Green đã khởi động dịch vụ nhượng quyền trạm sạc, hợp tác trực tiếp với các đơn vị, hộ gia đình hoặc công ty để đặt các trạm sạc trong các khu vực như nhà hàng, khách sạn, chung cư, văn phòng, phục vụ cả xe máy và ô tô điện. V-Green sẽ đảm nhận quản lý, bảo trì, marketing và chi phí vận hành, đồng thời chia sẻ lợi nhuận theo mức 750 đồng mỗi kWh trong tối thiểu 10 năm.

Tương tự, các doanh nghiệp trẻ như Selex cũng tích cực tham gia xây dựng hệ sinh thái xe điện hai bánh, đã lắp đặt gần 50 trạm đổi pin tại TP.HCM. Tuy nhiên, số lượng này vẫn chưa đủ để đáp ứng mục tiêu chuyển đổi 400.000 xe điện hai bánh của đề án giao thông xanh của thành phố, đòi hỏi cần mở rộng hơn nữa.

THÁCH THỨC TỪ CÁC TRẠM THÍ ĐIỂM VÀ CHUẨN QUỐC TẾ

Các dự án thử nghiệm như trạm sạc theo tiêu chuẩn quốc tế ISO-15118 của Trung tâm Sản xuất thiết bị đo điện tử Điện lực miền Trung hay dịch vụ hoán đổi pin của MBI tại các khu vực như Đại học Quốc tế TP.HCM và Eco Retreat còn rất hạn chế về số lượng, chưa hình thành hệ thống liên kết đồng bộ. Điều này khiến người dùng vẫn còn băn khoăn về khả năng tiếp cận hạ tầng sạc khi di chuyển xa.

TRẠM SẠC VẪN “NGÓNG” VÀ TÌNH TRẠNG “KỲ THỊ” XE ĐIỆN

Dù nhiều chính sách thúc đẩy của chính phủ và các địa phương nhằm xây dựng mạng lưới sạc, thực tế nhiều nơi vẫn còn tồn tại các quy định hoặc thái độ kỳ thị đối với xe điện. Chẳng hạn, tại TP.HCM, các chung cư như H2 và Tân Phước đã không cho xe điện đỗ trong hầm do lo ngại về an toàn phòng cháy chữa cháy và quy định chặt chẽ về quản lý phương tiện.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài thương mại luật gia VN, khẳng định: những hành động này đã vi phạm luật Nhà ở, làm trái quy định pháp luật, gây thiệt thòi cho quyền lợi người dân và tạo ra hình ảnh không tích cực về chính sách chuyển đổi xanh của nhà nước.

HẾT KỲ THỊ VÀ CẦN XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG THUẬN LỢI CHO XE ĐIỆN

Chính phủ, các tỉnh thành và doanh nghiệp đều thống nhất thúc đẩy chuyển đổi phương tiện vận tải xanh. Tuy nhiên, các hành vi cản trở như cấm đỗ xe điện tại chung cư, không cho đỗ trong hầm hoặc quy định bất hợp lý lại làm giảm đi niềm tin của cộng đồng và gây tốn kém thời gian cho người dân. Luật sư Nguyễn Văn Hậu nhấn mạnh, cần có quy định rõ ràng, xử lý nghiêm các hành vi kỳ thị để tránh kéo lùi nỗ lực chuyển đổi xanh của quốc gia.

VỀ PHƯƠNG ÁN PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG TRẠM SẠC

Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đề xuất xây dựng ít nhất 3.000 điểm sạc và trạm đổi pin công cộng trước cuối 2028, ở khắp các quận nội thành và tuyến liên tỉnh. Các địa điểm phù hợp gồm các bãi đỗ xe, trung tâm thương mại, chợ, các điểm công cộng như nhà chờ xe buýt, cây xăng, nơi có lưới điện sẵn và dễ tiếp cận.

Các dự án mới của các cơ sở hạ tầng như nhà ở, trung tâm thương mại sẽ bắt buộc phải bố trí hạ tầng sạc theo quy định, giảm 50% tiền sử dụng đất nếu hoàn thành đúng tiến độ. Các dự án logistics và trung tâm phân phối sẽ phải trang bị hệ thống sạc phù hợp để phục vụ phương tiện giao hàng, mở rộng mạng lưới phù hợp với mục tiêu chuyển đổi xanh của thành phố.

HÀ NỘI TĂNG TỐC RÀ SOÁT VỊ TRÍ XÂY DỰNG TRẠM SẠC

Sở Xây dựng Hà Nội vừa phát động chiến dịch rà soát, thu thập dữ liệu về các vị trí phù hợp để lắp đặt trạm sạc xe điện trên địa bàn 126 xã, phường. Nguyên tắc đặt ra là tận dụng đất công, đất trống hoặc các địa điểm có hạ tầng sẵn, ưu tiên ở gần khu dân cư, chung cư, trường học, trục đường lớn và các trạm dừng đỗ xe công cộng, đồng thời đảm bảo an toàn và thuận tiện giao thông.

Các cơ sở có thể sử dụng đất dành cho các khu vực như bãi đỗ xe, trạm xe buýt, trung tâm thương mại, trụ sở UBND hay các công trình công cộng khác. Việc khảo sát này nhằm mở rộng mạng lưới trạm sạc, hỗ trợ quá trình chuyển đổi phương tiện vận tải sang năng lượng sạch của thủ đô.