CHUNG CƯ VÀ NỖI LO CHÁY NỔ VỚI XE ĐIỆN: SỰ THẬT ĐẨY MẬT ĐẾN TỪ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC

Trong những năm gần đây, câu chuyện về an toàn của xe điện ngày càng trở thành chủ đề nóng tại các chung cư, nơi nhiều người lo lắng về nguy cơ cháy nổ khi đỗ xe hoặc sạc điện. Các Ban Quản lý chung cư thường viện lý do: “Việc gửi xe ô tô điện tại hầm xe tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn về phòng cháy chữa cháy do đặc thù liên quan tới hệ thống pin, ắc quy và việc sạc không đúng quy định”. Thế nhưng, các nghiên cứu khoa học mới nhất cho thấy rằng, khả năng cháy nổ của xe điện thấp hơn rất nhiều so với xe chạy nhiên liệu truyền thống.

NHIỀU CHUNG CƯ ĐEM LẠI BÃI ĐẬU XE RIÊNG CHO XE ĐIỆN, CÓ NGHĨA GÌ?

Có nơi quy hoạch các khu vực đặc biệt dành riêng cho xe điện, hạn chế hoặc cấm xe này vì sợ hỏa hoạn. Tuy nhiên, hành động này liệu có thực sự dựa trên cơ sở khoa học hay chỉ là do định kiến?

TỪ NGHIÊN CỨU ĐẾN THỰC TIỄN: CHIẾC XE ĐIỆN ÍT GÂY CHÁY NHƠN

Tháng 11.2023, vụ cháy tại sân bay Luton (Anh) khiến nhiều người đặt nghi vấn về nguy cơ cháy của xe điện. Tuy nhiên, Sở Cứu hỏa Bedfordshire đã xác nhận rằng nguyên nhân không phải từ xe điện mà từ một ô tô chạy dầu diesel. Dù vậy, những đồn đoán vẫn lan truyền mạnh mẽ, phần lớn dựa trên cảm giác lo ngại hơn là bằng chứng rõ ràng.

Theo nhiều chuyên gia, dữ liệu chứng minh rằng, khả năng cháy của xe điện thậm chí còn thấp hơn xe xăng, dầu tới 80 lần. Ông Colin Walker, chuyên gia về giao thông, khẳng định: “Tất cả dữ liệu đều chỉ ra rằng xe điện có khả năng bốc cháy thấp hơn rõ rệt so với xe xăng. Những vụ cháy xe xăng hoặc xe dầu còn ít được truyền thông chú ý hơn rất nhiều.”

Thậm chí, tại Thụy Điển, một báo cáo tháng 5.2023 của Cơ quan Phòng vệ Dân sự cho thấy xe động cơ đốt trong dễ cháy gấp 20 lần xe điện. Trong năm 2022, Thụy Điển ghi nhận 106 vụ cháy phương tiện điện, chủ yếu liên quan đến xe scooter hoặc xe đạp điện, chiếm tỷ lệ nhỏ (0,004%) trong tổng số xe điện đang lưu hành. Ngược lại, xe xăng và dầu có tỷ lệ cháy lên tới 0,08%.

Các số liệu thống kê toàn cầu của EV FireSafe cũng cho thấy: từ năm 2010 đến 2023, số vụ cháy xe điện du lịch chỉ chiếm khoảng 0,0012%, trong khi đó các loại xe nhiên liệu truyền thống có tỷ lệ cao hơn nhiều, lên đến 0,1%, tức hơn 80 lần.

Nghiên cứu của AutoInsuranceEZ mới nhất còn cho thấy, tỷ lệ cháy nổ của xe hybrid, xe xăng- dầu và xe điện lần lượt là 3.474,5/100.000, 1.529,9/100.000 và 25,1/100.000. Từ đó, có thể thấy tỷ lệ cháy của xe điện thấp hơn xe xăng- dầu đến 61 lần.

PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN CHÁY NỔ TRÊN XE ĐIỆN

Nguyên nhân gây cháy xe điện thường liên quan đến pin lithium-ion – bộ phận dễ bắt lửa nhất. Tuy nhiên, hệ thống pin này được gia cố cẩn thận, ngăn cách bằng vách nhôm để hạn chế kết quả của sự cố lây lan. Các cell pin được bảo vệ trong khung kim loại cứng, giúp hạn chế tối đa khả năng cháy nổ ngay cả khi xảy ra sự cố nhỏ.

Các chuyên gia nhấn mạnh: Việc đặt pin dưới gầm xe, ở vị trí thấp, giúp giảm trọng tâm và hạn chế khả năng lật xe khi xảy ra tai nạn, đồng thời cũng giảm rủi ro cháy nổ. Ngoài ra, hệ thống an toàn chủ động của xe điện sử dụng công nghệ hỗ trợ lái ADAS, giúp kiểm soát và hạn chế các rủi ro.

Các nhà nghiên cứu, như ông Lê Thanh Hải của Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM, cũng nhận định rằng, phần lớn các vụ cháy liên quan đến xe điện xuất phát từ lưới điện không đảm bảo tại các khu chung cư cũ hoặc không phù hợp trong quá trình sạc, chứ không phải do bản chất của xe hoặc pin. Chính vì vậy, việc tăng cường kiểm tra, thiết kế lại hệ thống điện phù hợp, có giám sát chặt chẽ là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn.

CÁC GIẢI PHÁP VÀ ĐỀ XUẤT ĐỂ ĐẨY NHANH CHUYỂN ĐỔI VỀ GIAO THÔNG XANH

Các chính quyền thành phố như TP.HCM đã vào cuộc đề xuất nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy việc sử dụng xe điện an toàn hơn. Đội liên ngành gồm các cơ quan như Công ty Điện lực, Sở Xây dựng, phòng cháy chữa cháy sẽ khảo sát, kiểm tra và có các chính sách phù hợp để khuyến khích lắp đặt trạm sạc, đồng thời giám sát quá trình sạc để giảm thiểu rủi ro.

Đặc biệt, các chung cư cũ sẽ được ưu tiên đưa vào danh sách kiểm tra, cấp phép và xây dựng hệ thống sạc phù hợp nhằm tạo thuận tiện cho người dân khi chuyển sang phương tiện điện. Quan điểm xuyên suốt của thành phố là quyền sạc điện của người dân cần được đảm bảo an toàn, dễ tiếp cận và thúc đẩy mạnh mẽ trong nỗ lực chuyển đổi giao thông xanh.