HƯỚNG DẪN MỚI VỀ KIỂM SOÁT HUYẾT ÁP CỦA MỸ: CHIẾN LƯỢC CÁ NHÂN HÓA VÀ NHIỀU ĐIỀU ĐẶC BIỆT ĐƯỢC CAM KẾT

Các tổ chức y tế hàng đầu thế giới như Hiệp hội Y khoa Mỹ, Hiệp hội Lão khoa Mỹ, Hiệp hội Điều dưỡng Tim mạch Dự phòng Mỹ đã cùng phối hợp xây dựng và công bố hướng dẫn mới về kiểm soát huyết áp, được đăng tải đồng loạt trên các tạp chí y khoa uy tín như Circulation, Hypertension và JACC.

Chủ tịch nhóm biên soạn, bác sĩ Daniel W. Jones, cho biết huyết áp cao là yếu tố nguy cơ tim mạch phổ biến nhất, nhưng cũng dễ kiểm soát hơn những yếu tố khác. Hướng dẫn mới hướng tới việc cá nhân hóa điều trị, kiểm soát huyết áp sớm và hiệu quả nhằm giảm thiểu các rủi ro liên quan đến bệnh tim, bệnh thận, đái tháo đường và sa sút trí tuệ. Ông nhấn mạnh, sự tăng nhẹ của huyết áp cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến trí nhớ và khả năng nhận thức của người bệnh.

Các tiêu chuẩn về huyết áp vẫn giữ nguyên như hướng dẫn năm 2017, với các ngưỡng:
– Huyết áp bình thường dưới 120/80 mmHg
– Cao huyết áp từ 120-129/80 mmHg
– Giai đoạn 1 từ 130-139/80-89 mmHg
– Giai đoạn 2 từ 140/90 mmHg trở lên

Tuy nhiên, hướng dẫn mới đề cao việc phòng ngừa sớm và điều trị nhanh chóng, trong đó lối sống đóng vai trò trung tâm. Các biện pháp như ăn uống lành mạnh, giảm muối, tăng cường vận động, kiểm soát căng thẳng đã được đặt lên hàng đầu. Đồng thời, can thiệp thuốc ngay khi cần thiết nhằm tránh tổn thương lên các cơ quan quan trọng như tim, thận và não bộ.

Hướng tiếp cận mới còn khuyến nghị sử dụng công cụ tính nguy cơ PREVENT để ước lượng khả năng mắc các bệnh tim mạch trong 10 và 30 năm dựa trên các yếu tố như tuổi, huyết áp, cholesterol. Đây là bước quan trọng giúp bác sĩ có cái nhìn toàn diện và đưa ra phương án điều trị phù hợp.

Trong xét nghiệm chuyên sâu, mọi bệnh nhân bị huyết áp cao đều bắt buộc phải làm xét nghiệm tỷ lệ albumin/creatinine trong nước tiểu để đánh giá chức năng thận. Đặc biệt, xét nghiệm tỷ lệ aldosterone/renin trong máu cũng mở rộng áp dụng, nhằm phát hiện tăng aldosterone tiên phát, giúp chẩn đoán bệnh hiệu quả hơn, đặc biệt ở những người gặp vấn đề về ngưng thở khi ngủ hoặc có huyết áp giai đoạn 2.

Huyết áp cao còn liên quan mật thiết đến chức năng não bộ. Ngay cả sự tăng nhẹ của huyết áp cũng có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến trí nhớ và khả năng nhận thức. Vì vậy, mục tiêu mới là duy trì huyết áp tâm thu dưới 130 mmHg để bảo vệ não bộ và phòng ngừa sa sút trí tuệ, theo khuyến cáo của Hiệp hội Tim mạch Mỹ.

Riêng về điều trị thuốc, hướng dẫn khuyến nghị bắt đầu từ các nhóm thuốc chính như ức chế men chuyển (ACEi), chẹn thụ thể angiotensin (ARB), chẹn kênh canxi hoặc thuốc lợi tiểu nhóm thiazide. Trong trường hợp huyết áp vẫn còn cao sau dùng một loại thuốc, bác sĩ có thể tăng liều hoặc phối hợp thêm thuốc từ nhóm khác. Đặc biệt, với người có huyết áp từ 140/90 mmHg trở lên, việc bắt đầu điều trị bằng hai loại thuốc cùng lúc là cần thiết.

Ngoài ra, các biện pháp tại nhà cũng đóng vai trò quan trọng: giảm muối dưới 2.300 mg/ngày, lý tưởng hơn là dưới 1.500 mg, hạn chế rượu, kiểm soát căng thẳng qua thiền, yoga, hít thở sâu, giảm cân ít nhất 5% nếu thừa cân hoặc béo phì. Chế độ ăn DASH giàu rau, quả, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, sữa ít béo, thịt nạc và dầu lành mạnh được khuyến khích. Tập luyện từ 75 đến 150 phút mỗi tuần cũng giúp giảm huyết áp hiệu quả.

Việc tự đo huyết áp tại nhà còn giúp theo dõi tiến triển bệnh và điều chỉnh phương án điều trị kịp thời, theo khuyến nghị của Hiệp hội Tim mạch Mỹ. Tất cả những biện pháp này hướng tới mục tiêu để kiểm soát huyết áp một cách toàn diện, cá nhân hóa và dự phòng các biến chứng nặng.