SÂN BAY LONG THÀNH CHẬM TRỄ, NGUY CƠ MẤT HƠN 2 TRIỆU KHÁCH MỖI NĂM

TRẦN TRỌNG VẤN ĐỀ CHUYỂN GIAO KHAI THÁC GIẢI PHÁP CHẤN DỨT

Trong bối cảnh xây dựng sân bay Long Thành đang gặp nhiều chậm trễ, các nhà quản lý đang lo ngại rằng việc trì hoãn này có thể gây thiệt hại lớn về mặt thị phần và năng lực trung chuyển của Việt Nam tại khu vực. Theo các số liệu từ Tập đoàn cảng hàng không Việt Nam (ACV), nếu không có những điều chỉnh kịp thời, sản lượng hành khách qua Long Thành có thể giảm đến hơn 2 triệu người mỗi năm, kéo theo chậm trễ từ 8-9 năm trong việc đạt mục tiêu tăng trưởng dự kiến.

Vietnam Airlines và các hãng nội địa đã kiến nghị Bộ Xây dựng cho phép linh hoạt trong khai thác trong giai đoạn đầu để đảm bảo nguồn lực tàu bay, duy trì hoạt động và tránh gián đoạn lớn. Các đề xuất này dựa trên nguyên tắc: nhóm đường bay xuyên lục địa như Mỹ, châu Âu, Úc sẽ chuyển ngay sang sân bay Long Thành; còn các đường bay trong khu vực châu Á sẽ linh hoạt, có lộ trình dần chuyển sang theo quy hoạch, nhằm tối ưu hóa nguồn lực và khai thác.

Tuy nhiên, theo phân tích của các chuyên gia và ACV, việc chuyển giao chậm trễ sẽ khiến mạng bay phân mảnh, dẫn đến mất thị phần cạnh tranh vào tay các sân bay trong khu vực như Suvarnabhumi, Changi hay Kuala Lumpur. Các hãng hàng không Việt Nam, đặc biệt là Vietnam Airlines, sẽ bị ảnh hưởng lớn, về lâu dài có thể mất cơ hội xây dựng vị thế trung tâm trung chuyển quốc tế của Việt Nam tại khu vực.

Đề xuất của ACV nhấn mạnh cần có lộ trình rõ ràng và phù hợp với nguồn lực thực tế của các hãng, đồng thời đề nghị xác định mốc thời gian cụ thể cho việc chuyển đổi các nhóm tuyến bay quốc tế, đặc biệt là các tuyến đến Đông Bắc Á và Đông Nam Á. Trong đó, giai đoạn đầu sẽ tập trung vào nhóm đường bay dài, còn các tuyến ngắn CW, dưới 1.000 km, vẫn khai thác tại Tân Sơn Nhất để hạn chế tác động tiêu cực.

Trong cuộc họp bàn giải pháp, đại diện ACV cho biết, trong giai đoạn đầu, từ khi sân bay Long Thành bắt đầu khai thác đến hết năm 2026, các chuyến bay quốc tế dài như Mỹ, châu Âu, Úc, châu Phi sẽ được chuyển về Long Thành nhằm tạo khối lượng hành khách ổn định, đồng thời giữ các tuyến ngắn trong khu vực và nội địa tại Tân Sơn Nhất để đảm bảo hiệu quả khai thác. Các chuyến vận tải hàng hóa cũng sẽ chuyển toàn bộ sang Long Thành, bao gồm loại hàng hóa trong khoang và hàng hóa freighter.

Giai đoạn chuyển đổi tiếp theo dự kiến diễn ra vào năm 2027 sẽ đưa toàn bộ các tuyến quốc tế đến Long Thành, ngoại trừ các tuyến ngắn cự ly dưới 1.000 km do hãng nội địa khai thác. Đến năm 2028 trở đi, khi sân bay Long Thành đạt trên 80% công suất khai thác quốc tế, các tuyến bay quốc tế chính sẽ được chuyển hoàn toàn về đây. Tân Sơn Nhất sẽ tập trung khai thác nội địa và các chuyến bay quốc tế không thường lệ, thuê chuyến phục vụ khách đặc biệt.

ACV nhấn mạnh, xây dựng một lộ trình rõ ràng, có mốc thời gian cụ thể cùng các chính sách hỗ trợ phù hợp sẽ giúp cân đối giữa khó khăn hiện tại của các hãng hàng không và các mục tiêu chiến lược lớn về phát triển hệ thống cảng hàng không quốc gia theo đúng chủ trương của Chính phủ và Quốc hội. Đồng thời, kiến nghị ban hành các chính sách ưu đãi, hỗ trợ cụ thể cho các hãng khi chuyển sang sân bay Long Thành như giảm phí, hỗ trợ tài chính hoặc chính sách thuê mặt bằng.

Các hãng còn cần chủ động chuẩn bị nguồn lực, mở rộng đội máy bay trung và dài hạn, phù hợp với kế hoạch chuyển đổi mạng bay, đảm bảo không bị gián đoạn hoạt động, từ đó góp phần đưa Long Thành trở thành trung tâm trung chuyển của khu vực và thúc đẩy năng lực cạnh tranh của ngành hàng không Việt Nam trong thời gian tới.