BỘ TƯ PHÁP ĐẨY MẠNH HOẠT ĐỘNG THẨM ĐỊNH DỰ THẢO LUẬT SỬA ĐỔI LUẬT ĐẤT ĐAI NĂM 2024

Bộ Tư pháp vừa tổ chức phiên họp thẩm định dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Đất đai do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chủ trì soạn thảo. Luật này nhằm đưa ra những chính sách mới về quản lý đất đai, trong đó có nội dung liên quan đến quy hoạch sử dụng đất.

Trong dự thảo, Bộ NN-MT đề xuất nhiều phương án mới nhằm cân nhắc lại hệ thống quy hoạch sử dụng đất, đặc biệt là phần quy hoạch cấp xã. Theo đó, Bộ đề xuất bỏ quy hoạch sử dụng đất hàng năm cấp xã và thay thế bằng các phương án khác nhằm đơn giản hóa thủ tục, giảm chồng chéo và tăng hiệu quả.

BẢO VỆ QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT – CẦN THAY ĐỔI ĐỂ PHÙ HỢP THỰC TIỄN

Cơ sở pháp lý hiện hành quy định hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo cấp từ quốc gia đến cấp huyện. Tuy nhiên, nhiều địa phương phản ánh hệ thống này chưa phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, dẫn đến tình trạng chồng chéo và lãng phí nguồn lực.

Chẳng hạn, các địa phương cho biết, quy trình lập quy hoạch, kể cả quy hoạch đô thị hay nông thôn, còn phức tạp, chưa phản ánh đúng thực tế, gây chậm trễ, tốn kém. Để giải quyết vấn đề này, Bộ NN-MT đề xuất hai phương án lớn:

Phương án 1: Thay thế quy hoạch sử dụng đất cấp huyện bằng quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất cấp xã cùng với kế hoạch 5 năm cấp xã.
Phương án 2: Không quy định bắt buộc quy hoạch sử dụng đất cấp xã, chỉ cần xây dựng kế hoạch dựa trên các quy hoạch, kế hoạch cấp tỉnh đã có, đồng thời quy hoạch này phải tuân thủ theo luật quy hoạch đô thị, nông thôn.

Với mục tiêu nâng cao tính linh hoạt, giảm thủ tục và rút ngắn thời gian thực hiện các dự án đầu tư liên quan đến đất đai, cơ quan soạn thảo đề xuất lựa chọn phương án 2.

Ý KIẾN KHÁC NHAU VỀ VIỆC DUY TRÌ QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT CẤP XÃ

Các địa phương và bộ ngành vẫn còn nhiều ý kiến tranh luận về việc có nên duy trì quy hoạch sử dụng đất cấp xã. Một số đơn vị, như tỉnh Đồng Tháp, nhấn mạnh sự cần thiết của quy hoạch cấp xã để làm căn cứ thu hồi, giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích sử dụng đất.

Bộ Nội vụ cũng ủng hộ phương án này, cho rằng việc có quy hoạch cấp xã sẽ giúp đảm bảo tính đồng bộ trong quy hoạch, dễ dàng điều chỉnh phù hợp thực tiễn. Đặc biệt, họ đề nghị bổ sung cơ chế điều chỉnh linh hoạt trong quy hoạch để đáp ứng tốt hơn yêu cầu phát triển.

Ngược lại, nhiều địa phương như Hưng Yên, Cà Mau lại phản đối việc bắt buộc quy hoạch cấp xã. Theo tỉnh Hưng Yên, nhiều quy hoạch liên quan trùng lặp, gây kéo dài thời gian thực hiện dự án và lãng phí nguồn lực. Thay vào đó, dựa vào quy hoạch tỉnh hoặc đô thị đã được phê duyệt là phù hợp hơn.

Cà Mau cho biết, việc không lập quy hoạch sử dụng đất cấp xã sẽ giúp tiết kiệm ngân sách lớn, đồng thời các xã sẽ căn cứ vào các quy hoạch đã có của tỉnh để thực hiện công tác quản lý đất đai. TP.HCM kiến nghị bỏ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp xã đối với các đô thị lớn để giảm thủ tục và thúc đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư.

NHỮNG PHẢN ỨNG VÀ Ý KIẾN ĐỐI CHIẾU

Trong quá trình thảo luận, các bộ ngành, địa phương bày tỏ các quan điểm khác nhau về việc có nên duy trì quy hoạch sử dụng đất cấp xã. Một số như Bộ Nội vụ, Đồng Tháp cho rằng quy hoạch này là cần thiết để quản lý đất đai địa phương. Trong khi đó, nhiều tỉnh khác lại cho rằng việc bỏ quy hoạch là phù hợp để giảm thủ tục, tiết kiệm nguồn lực và thúc đẩy phát triển nhanh chóng hơn.

Bên cạnh đó, các tỉnh như Hưng Yên, Cà Mau đánh giá việc xây dựng quy hoạch cấp xã có thể gây trùng lắp, chậm tiến độ và lãng phí, trong khi TP.HCM phản đối toàn diện việc quy hoạch cấp xã trong bối cảnh đô thị lớn.

Với nhiều ý kiến trái chiều, dự thảo luật sửa đổi đang được kỳ vọng sẽ hướng tới một hệ thống quản lý đất đai linh hoạt, hiệu quả, phù hợp hơn với yêu cầu phát triển của đất nước trong thời gian tới.