HỌC ĐẠI HỌC CHỈ LÀ BƯỚC ĐẦU GẶP GẮN NHIỀU THÁCH THỨC ĐÚNG KHI BƯỚC RA NGOÀI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO

Buổi lễ tốt nghiệp đại học diễn ra trong không khí rộn ràng, những chiếc mũ cử nhân tung bay ghi lại khoảnh khắc thiêng liêng của một chặng đường dài. Trên mạng xã hội, ảnh kỷ yếu và video ngày ra trường phủ khắp newsfeed, kèm theo lời chúc mừng về một tương lai rộng mở và những hứa hẹn sẽ cùng nhau thành công. Trong phút giây ấy, ai cũng tin rằng mình đang đứng trước cánh cửa dẫn đến những điều tốt đẹp nhất.

Tuy nhiên, khi lễ tốt nghiệp kết thúc, sự náo nhiệt cũng lắng xuống, mở ra khoảng không gian của những câu hỏi chưa lời đáp: “Bây giờ phải làm gì tiếp theo?”. Niềm vui bỗng chốc nhường chỗ cho những băn khoăn về hướng đi phù hợp, về những lựa chọn chưa rõ ràng phía trước.

Trang Hà, sinh năm 2003 tại Phú Thọ, là một ví dụ điển hình trong số những bạn trẻ bước ra từ cánh cổng đại học. Giống như hàng trăm nghìn sinh viên thế hệ 2k3, cô gái này đã khoác trên mình tấm bằng đại học trong tay, nhưng lại đang đối diện với không ít sóng gió của thực tế cuộc sống. Nhiều người trong số họ đã tốt nghiệp từ các trường đại học danh tiếng, chọn ngành học yêu thích hoặc theo kỳ vọng gia đình, nhưng rồi nhanh chóng cảm thấy chênh lệch giữa kỳ vọng và thực tế.

Sau nhiều năm đeo đuổi giấc mơ, Trang Hà đã phải đối mặt với thực tế khắc nghiệt khi ngành cô theo học không thu hút, các môn học chuyên ngành khó nhằn, môi trường học tập thiếu cảm hứng, bạn bè không cùng đam mê. Niềm tin vào giấc mơ đầu tiên dần phai nhạt và bị thay thế bằng những câu hỏi “Liệu có nên bỏ cuộc?”.

Trong hành trình đó, cô đã cố gắng vượt qua thử thách, chọn tiếp tục học và nuôi hy vọng vào kế hoạch thứ hai: thi lấy văn bằng 2 ngành công an, mong muốn có một tương lai ổn định hơn sau khi tốt nghiệp. Tuy nhiên, suốt năm cuối đại học, việc thi chứng chỉ ngoại ngữ cũng trở thành thử thách lớn. Dù đã ôn luyện nhiều đợt, Hà vẫn không thể đạt được mức yêu cầu tối thiểu để tốt nghiệp. Thời gian gấp rút, áp lực đè nặng khiến tinh thần của cô ngày càng mệt mỏi.

Không từ bỏ, Hà quyết định thử sức ở lĩnh vực mới: huấn luyện viên cá nhân tại phòng gym – nơi cô đã có nền tảng thể hình và ngoại hình nổi bật từ đam mê tập luyện. Ban đầu, nghĩ về thu nhập ổn định và dễ dàng, cô đã bắt đầu công việc này để làm thời vụ, trốn tránh cảm giác bất lực. Nhưng sau một tháng, những áp lực về doanh số, lịch làm việc không cố định và những lời gợi ý tế nhị trong quá trình làm việc đã khiến cô nhận ra bản thân chưa sẵn sàng chấp nhận nhiều thứ.

Thời điểm này, câu hỏi về hướng đi rõ ràng, về khả năng thích nghi và năng lực bản thân lại hiện hữu rõ nét hơn bao giờ hết. Bạn bè, người thân liên tục gợi ý chuyển hướng hoặc quay lại học để nâng cao trình độ, nhưng Hà biết rõ rằng không có đam mê thực sự, cô sẽ dễ dàng từ bỏ sớm. Những tâm tư đó giúp cô nhận ra rằng, quá trình thử nghiệm, thất bại là phần không thể thiếu của hành trình trưởng thành.

Không chỉ riêng Hà, câu chuyện của nhiều bạn trẻ khác cùng thế hệ 2k3 đang chật vật tìm kiếm vị trí phù hợp trong thị trường lao động. Theo thống kê của Trung tâm Dự báo Nhân lực và Thị trường lao động TP.HCM, chỉ khoảng 60% sinh viên tốt nghiệp đúng ngành trong vòng 12 tháng đầu, số còn lại phải làm trái ngành, tiếp tục học albo hoặc đối mặt với thất nghiệp.

Trong các cuộc khảo sát gần đây, cụm từ “thất nghiệp”, “áp lực”, “tân cử nhân khủng hoảng việc làm” xuất hiện ngày càng nhiều, phản ánh rõ nét những khó khăn của thế hệ sinh viên trẻ ra trường trong điều kiện thị trường cạnh tranh khốc liệt. Các nhà tuyển dụng ngày nay không chỉ xem trọng bằng cấp mà còn đề cao kỹ năng mềm, khả năng ngoại ngữ, trải nghiệm thực tế và khả năng tự thích nghi với thay đổi liên tục.

Việc chọn ngành học dựa theo cảm tính, theo danh tiếng trường hoặc theo lời khuyên không phù hợp đã khiến nhiều sinh viên phải đứng giữa chặng đường, khó lòng quay lại sửa đổi quyết định ban đầu. Kết quả là, nhiều người tốt nghiệp nhưng chưa xác định rõ hướng đi, thử việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau nhưng thời gian không đủ để tích lũy kỹ năng cốt lõi, khiến tấm bằng đại học trở nên bớt phần giá trị.

Thị trường lao động ngày nay yêu cầu cao hơn với trình độ và kỹ năng thực tiễn. Nhà tuyển dụng ưu tiên những ứng viên có khả năng tự học, thích nghi nhanh và có kinh nghiệm thực tế, vì vậy nghị lực, sự kiên trì và khả năng đổi mới liên tục chính là chìa khóa để tồn tại và phát triển.

Chất lượng cuộc sống và cơ hội việc làm của thế hệ 2k3 rõ ràng đang đặt ra những bài toán lớn về cách lựa chọn ngành học, xây dựng năng lực và thái độ làm việc. Để không bị cuốn theo vòng xoáy thất nghiệp hay lo âu, các bạn trẻ cần bắt đầu sớm việc trau dồi kỹ năng, tích lũy kinh nghiệm qua thực tập, làm thêm hoặc các dự án thực tế. Đồng thời, duy trì thói quen cập nhật kiến thức mới, nâng cao kỹ năng mềm, ngoại ngữ và khả năng thích ứng với biến động sẽ giúp họ vững vàng bước qua giai đoạn khó khăn hậu tốt nghiệp.

Cuối cùng, hành trình sau đại học không chỉ đơn thuần là sự chinh phục tấm bằng, mà còn là quá trình tự khám phá bản thân, xác định mục tiêu rõ ràng và rèn luyện khả năng thích nghi trong thế giới thay đổi không ngừng. Học cách đón nhận thử thách, biết cách bắt đầu từ những vị trí trung bình nhưng đừng ngại thử, sai, thất bại và học hỏi là chìa khóa để dẫn lối tới thành công.

Hãy coi mỗi thử thách là bước đệm, là cơ hội để tự hoàn thiện và không ngừng tiến về phía trước, vì cuối cùng, chính sự kiên trì, linh hoạt mới giúp bạn tìm ra được con đường phù hợp trong hành trình cuộc đời.