Tiền lương đủ sống: Một vấn đề cấp thiết của giai cấp công nhân Việt Nam

Tiền lương tối thiểu và sự chênh lệch trong mức sống của người lao động đã trở thành chủ đề nhận được nhiều sự quan tâm trong các thế hệ lãnh đạo, chuyên gia cũng như tổ chức công đoàn. Trong dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng do Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức, nội dung này được xem là một trong những vấn đề trọng tâm cần giải quyết để hướng tới phát triển bền vững và công bằng xã hội.

CHUA LUẬT HÓA LƯƠNG TỐI THIỂU ĐỦ SỐNG

TS Phạm Thu Lan, nguyên Phó viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn, cho biết khái niệm về tiền lương tối thiểu hiện nay chỉ đáp ứng mức sống tối thiểu, chưa thể gọi là “đủ sống”. Theo bà, các tiêu chuẩn tính toán hiện tại dựa trên nhóm nghèo, thu nhập thấp, không còn phù hợp với thực tế đời sống của người lao động trong bối cảnh thu nhập và chi tiêu ngày càng tăng cao.

Bà đề xuất cần chuyển từ tư duy “lương tối thiểu” sang “lương tối thiểu đủ sống”, phù hợp với định nghĩa của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO). Mức lương này cần đảm bảo chi tiêu cho các nhu cầu thiết yếu như thực phẩm dinh dưỡng, nhà ở, y tế, giáo dục, giao thông và tiết kiệm cho tương lai. Chỉ khi người lao động được trả mức lương đủ sống, họ mới có điều kiện phát triển toàn diện và đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước.

Bà Lan khẳng định rằng việc luật hóa khái niệm “lương đủ sống” sẽ giúp chính sách tiền lương phù hợp hơn với trình độ phát triển kinh tế của đất nước trong giai đoạn hiện tại. Dự thảo báo cáo chính trị trình Đại hội XIV cần bổ sung mục tiêu thực hiện “tiền lương đủ sống” trong chiến lược phát triển của giai đoạn 2026-2035, đồng thời tổng kết 40 năm thực hiện chính sách tiền lương để hướng tới mức sống đầy đủ, bền vững cho người lao động.

Phó chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam Ngọ Duy Hiểu nhấn mạnh, vấn đề này đặc biệt được tổ chức công đoàn quan tâm. Ông cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các giải pháp phù hợp trong thời gian tới.

XÂY DỰNG GIA CẤP CÔNG NHÂN THỜI KỲ MỚI

PGS.TS Bùi Đình Bôn, nguyên Thư ký chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương, nhấn mạnh rằng để giai cấp công nhân phát triển mạnh, cần gắn với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, đồng thời nâng cao trình độ tay nghề và kỹ năng sáng tạo. Ông cho rằng, lực lượng công nhân là nòng cốt trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, và chính sách lương phải đảm bảo mức sống đủ sống cũng như thúc đẩy sự gắn bó lâu dài của họ với doanh nghiệp.

TS Nguyễn Ngọc Ân, Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam, cho biết nhiều công nhân còn gặp khó khăn trong việc học nâng cao trình độ hoặc chuyển nghề do áp lực công việc, chi phí cao và thiếu thời gian. Ông kiến nghị chính sách của Nhà nước cần cụ thể hóa chủ trương “học tập suốt đời trong công nhân, lao động đến năm 2030”, bằng các quy định rõ ràng, ưu tiên nguồn lực tài chính hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động tham gia đào tạo. Đồng thời, đề nghị cho phép doanh nghiệp khấu trừ chi phí đào tạo khỏi thuế để khuyến khích phát triển giáo dục nghề nghiệp.

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và sự biến động của thị trường lao động, bà Nguyễn Kim Loan, Phó chủ tịch Liên đoàn Lao động TP.HCM, nhấn mạnh cần ban hành nghị quyết mới, toàn diện, hiện đại hơn để phát triển giai cấp công nhân toàn diện về việc làm, thu nhập, an sinh, trình độ và kỹ năng. Bà đề xuất mục tiêu xây dựng lực lượng công nhân thời kỳ mới gồm trình độ cao, tác phong công nghiệp, khả năng sáng tạo và bản lĩnh chính trị vững vàng.

Bà Thái Thu Xương, Phó chủ tịch thường trực Tổng LĐLĐ Việt Nam, đánh giá cao ý nghĩa của việc lấy ý kiến góp ý dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV như một hoạt động chính trị sâu rộng, thể hiện trách nhiệm và niềm tin của giai cấp công nhân, tổ chức công đoàn vào Đảng. Bà kêu gọi các cấp công đoàn tiếp tục lấy ý kiến tại cơ sở, gửi về Tổng LĐLĐ trước ngày 8-11, đồng thời theo dõi dư luận xã hội liên quan đến đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội XIV của Đảng.