BỘ TÀI CHÍNH ĐỀ XUẤT THUẾ VÀNG MIẾNG: CÂU HỎI ĐẦU TƯ, ĐẦU CƠ VÀ BỀN VỮNG CHO THỊ TRƯỜNG

Bộ Tài chính đã chính thức đề xuất thu thuế thu nhập cá nhân đối với giao dịch mua bán vàng miếng, với mức thuế ban đầu là 0,1%. Thông tin này được phát đi tại buổi họp báo thường kỳ quý 3 chiều 3.10 của Bộ Tài chính, khi ông Lưu Đức Huy, Phó cục trưởng Cục Quản lý giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí, thông báo rằng sau khi thống nhất với Ngân hàng Nhà nước, dự thảo luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) đã trình Chính phủ với nội dung này.

Chưa rõ thời điểm áp dụng cụ thể và các điều chỉnh chi tiết, nhưng Bộ Tài chính đã trình Chính phủ quy định rõ ràng. Trong đó, đề xuất áp dụng thuế 0,1% trên giá chuyển nhượng vàng miếng là bước đi nhằm kiểm soát thị trường, hạn chế tình trạng đầu cơ và thúc đẩy hoạt động hợp pháp.

Tuy nhiên, ý kiến của nhiều chuyên gia cho thấy, mức thuế này còn thấp và chưa đủ sức răn đe đối với các hoạt động đầu cơ lớn. Luật sư Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, nhận định rằng nếu dựa trên ví dụ mua bán trị giá 1 tỉ đồng, thì số thuế chỉ là 1 triệu đồng. Chính vì vậy, ông cho rằng việc này khó có thể ngăn chặn các hoạt động đầu cơ quy mô lớn, khi mà chi phí thuế còn quá nhỏ so với lợi nhuận có thể thu được từ các giao dịch này.

Ngoài ra, ông Được còn so sánh cách tính thuế với chứng khoán, khi cá nhân chuyển nhượng chứng khoán phải nộp thuế 0,1%, dẫn đến lo ngại rằng việc áp dụng tương tự cho vàng miếng có thể làm giảm hiệu quả nắn dòng tiền vào các hoạt động sản xuất, kinh doanh và thị trường chứng khoán, từ đó gây ảnh hưởng không tích cực đến nền kinh tế.

Chuyên gia đề xuất rằng, mức thuế ban đầu nên là 0,5%, sau đó sẽ giảm xuống còn 0,1% khi thị trường có sự phát triển và giao dịch qua sàn vàng được thí điểm thành công trước đó. Đồng thời, cần sửa đổi luật Thuế giá trị gia tăng để bắt buộc thu thuế 10% khi bán vàng miếng, nhằm đảm bảo hiệu quả thu thuế tối đa.

NGƯỜI CHUYÊN GIA VỀ TÀI CHÍNH NHẬN ĐỊNH VỀ CHIẾN LƯỢC THUẾ

Ông Nguyễn Quang Huy, Giảng viên Khoa Tài chính – Ngân hàng Trường đại học Nguyễn Trãi, nhấn mạnh rằng đề xuất thu thuế 0,1% là một bước đi mang tính khả thi, giúp tăng thu ngân sách, đồng thời thể hiện bước tiến trong quản lý minh bạch, tương tự như cách áp thuế trên chứng khoán. Việc này giúp thị trường vàng dần đi vào khuôn khổ chính thức, tạo dữ liệu phục vụ quản lý và hạn chế hoạt động ngoài tầm kiểm soát.

Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng, để chính sách thực sự bền vững, cần có các giải pháp căn cơ hơn. Một trong số đó là áp dụng thuế dựa trên chênh lệch lợi nhuận sau mua bán, thay vì chỉ dựa trên tổng giá trị giao dịch. Phương pháp này phản ánh đúng bản chất của thu nhập, đồng thời công bằng hơn giữa các cá nhân lướt sóng ngắn hạn và các nhà đầu tư lâu dài.

Ông Huy còn đề xuất mở rộng các chính sách ưu đãi như miễn giảm thuế đối với các giao dịch tích trữ vàng lâu dài, nhằm khuyến khích tích lũy hợp lý và giảm hoạt động đầu cơ ngắn hạn. Đồng thời, cần thiết kế ngưỡng tối thiểu cho các giao dịch nhỏ để bảo vệ thói quen tích trữ truyền thống của các hộ gia đình.

Để điều tiết thị trường vàng một cách bền vững, Ngân hàng Nhà nước cần có các biện pháp kiểm soát nguồn cung, mở rộng các kênh phân phối chính thức, giảm chênh lệch giá trong và ngoài nước nhằm hạn chế động cơ đầu cơ. Bên cạnh đó, phát triển các sản phẩm tài chính như quỹ ETF vàng, tài khoản vàng tại ngân hàng hay các kênh tiết kiệm linh hoạt sẽ giúp người dân có nhiều lựa chọn đầu tư an toàn hơn, giảm bớt sự phụ thuộc vào vàng vật chất.

Kết luận, ông Huy nhấn mạnh rằng việc áp dụng mức thuế 0,1% là một bước đi hợp lý để bắt đầu, nhưng cần đi kèm các chính sách thuế theo lợi nhuận, ưu đãi tích trữ dài hạn, cơ chế miễn giảm phù hợp cùng các giải pháp điều tiết nguồn cung và phát triển sản phẩm tài chính mới. Quan trọng nhất là nâng cao giáo dục tài chính để thay đổi nhận thức và thói quen tích trữ vàng của người dân, hướng tới một thị trường vàng minh bạch, ổn định và góp phần thúc đẩy nền kinh tế phát triển bền vững, vươn ra toàn cầu.