TIỀM NĂNG VÀ PHÁP LÝ HỖ TRỢ ĐIỆN MẶT TRỜI MÁI NHÀ TẠI VIỆT NAM

Trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng, điện mặt trời và các nguồn năng lượng tái tạo khác đều có vai trò quan trọng. Tuy nhiên, đối với phần lớn các hộ gia đình ở Việt Nam, việc sử dụng điện mặt trời vẫn chủ yếu dựa trên các hệ thống hoạt động kết nối lưới điện quốc gia, trừ một số ít trường hợp đặc thù như vùng sâu, vùng xa, miền núi hay hải đảo, nơi các hệ thống độc lập mới phát huy hiệu quả.

Khi lắp đặt điện mặt trời mái nhà, người dân vừa tự tiêu thụ phần lớn điện năng do hệ thống sản xuất ra, vừa dùng điện từ lưới quốc gia trong những thời điểm không có nắng, chủ yếu vào ban đêm. Chính vì lý do này, cơ chế thông báo thay vì đăng ký hay xin phép trở thành hướng đi phù hợp để thúc đẩy phát triển năng lượng mặt trời tại cộng đồng.

Người dân chỉ cần có thông báo cho đơn vị quản lý điện lực hoặc sở công thương địa phương, khai báo về việc lắp đặt, công suất hệ thống và thời điểm vận hành dự kiến. Thông qua đó, ngành điện có thể phối hợp và cân đối cung cầu hợp lý, đảm bảo hệ thống điện vận hành ổn định hơn.
Thủ tục này đơn giản, không yêu cầu các thủ tục hành chính phức tạp hoặc cấp phép rườm rà. Ông Bùi Quốc Hùng nhấn mạnh: việc này nhằm mục đích phối hợp kỹ thuật, giúp ngành điện dự đoán và điều chỉnh công suất phù hợp hơn, tránh tình trạng nguồn điện bị động khi hộ dân không có nguồn từ hệ thống năng lượng mặt trời.

Bộ Công thương đang trong quá trình xây dựng một quyết định mới với mục tiêu khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà, theo hướng luật pháp rõ ràng, thông thoáng hơn. Dự kiến, thủ tục sẽ đơn giản, chỉ yêu cầu người dân gửi một bộ hồ sơ gồm đơn đề nghị và xác nhận lắp đặt qua cổng thông tin điện tử cấp xã hoặc điện lực địa phương. Sau khi nhận được thông báo, các đơn vị liên quan sẽ phối hợp kiểm tra, hỗ trợ kỹ thuật, lắp đặt và vận hành hệ thống đúng quy trình.

Theo quy định tại Nghị định 58, các cơ quan nhà nước và đơn vị điện lực có trách nhiệm hướng dẫn tổ chức, cá nhân gửi thông báo theo đúng quy định của pháp luật. Dự thảo sửa đổi nghị định này đề xuất tăng trách nhiệm của sở công thương, UBND cấp xã, cùng các đơn vị điện lực trong việc hướng dẫn và hỗ trợ người dân thực hiện các thủ tục liên quan.