Chính sách sinh con và hỗ trợ dài hạn: Giao thoa giữa mục tiêu dân số và phát triển bền vững

Tiếp tục chiến lược ổn định và nâng cao mức sinh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận và cho ý kiến về dự thảo luật Dân số vào chiều 8.10, dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 của khóa XV sắp tới. Các nội dung chính của luật này nhằm thúc đẩy sinh nở, hỗ trợ người dân có điều kiện để sinh đủ hai con và góp phần đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan đã trình bày tờ trình dự thảo luật, trong đó nhấn mạnh việc tăng cường các biện pháp duy trì mức sinh thay thế. Đáng chú ý là việc nâng thời gian nghỉ thai sản đối với phụ nữ sinh con thứ hai thêm một tháng, trong khi nam giới cũng được nghỉ thêm 5 ngày làm việc nhằm chia sẻ trách nhiệm chăm sóc con cái. Đồng thời, luật đề xuất các cơ chế hỗ trợ tài chính đặc thù cho phụ nữ dân tộc ít người, phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi, cùng các địa phương có mức sinh thấp.

Ngoài ra, dự thảo còn ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội cho các đối tượng sinh đủ hai con hoặc có con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã qua đời. Bên cạnh đó, việc giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh cũng được đề cập, thông qua quy định đình chỉ hành nghề y có hành vi công bố giới tính thai nhi trái phép, trừ các trường hợp chẩn đoán bệnh liên quan.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Xã hội Nguyễn Đắc Vinh góp ý rằng các biện pháp hỗ trợ trong dự thảo mới chủ yếu mang tính ngắn hạn, do đó cần có các chính sách tổng thể, lâu dài hơn để thúc đẩy việc kết hôn và sinh đủ hai con một cách bền vững. Ông đề nghị nghiên cứu bổ sung các chính sách về việc làm, trợ cấp, hỗ trợ cho các lao động sinh con và nuôi con nhỏ, nhằm thể chế hóa các nội dung kết luận của Bộ Chính trị.

Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật – Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh rằng trong các chính sách hỗ trợ duy trì mức sinh, chỉ chính sách mua, thuê nhà ở xã hội là có tính chất dài hạn, còn lại đều ngắn hạn. Ông cho biết, những khó khăn trong việc thúc đẩy sinh nở dài hạn xuất phát chủ yếu từ các yếu tố kinh tế, xã hội như áp lực về nhà ở, cạnh tranh thị trường lao động hay chi phí nuôi dạy con cao. Ông đề nghị nghiên cứu các giải pháp toàn diện, căn cơ, hỗ trợ lâu dài nhằm tạo điều kiện để người dân yên tâm kết hôn và sinh đủ hai con.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải bày tỏ ý kiến rằng không chỉ những người đã kết hôn mới ngại sinh, mà còn có số lượng lớn các bạn trẻ còn e ngại kết hôn do các khoản chi phí cao về nhà ở, giáo dục, y tế. Bà đề xuất mở rộng các chính sách hỗ trợ, khuyến khích cả phụ nữ sinh con trước 30 tuổi, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thanh niên khi xây dựng gia đình.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh rằng việc chủ trương nâng cao tỷ lệ sinh là phù hợp với chủ trương của Đảng, góp phần giảm áp lực già hóa dân số và đảm bảo quyền con người. Ông cũng lưu ý rằng, trong nhiều cơ quan nhà nước, chính sách cho phép sinh tới con thứ ba đã được thực hiện, thể hiện sự mở rộng trong nhận thức và chính sách xã hội của Chính phủ. Ông khẳng định rằng cần thúc đẩy các chính sách, giải pháp lâu dài để tạo động lực bền vững cho việc sinh đẻ của người dân, đồng thời giảm gánh nặng tài chính, qua đó đạt mục tiêu dân số ổn định và phát triển.