KHẨN CẤP: PHÁT HIỆN GÀ LÔI TRẮNG HIẾM GẤP TẠI HUẾ VÀ NỖI CỐ GẮNG BẢO TỒN LOÀI ĐỘC ĐÁO

Ngày 13.8 tại Thừa Thiên Huế, ông Lê Văn Hướng, Giám đốc Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Phong Điền, cho biết trong quá trình đặt bẫy ảnh năm 2022, đơn vị đã ghi nhận thành công sự xuất hiện của hai cá thể gà lôi trắng tại khu vực khoảnh 4, tiểu khu 55, khu bảo tồn. Các ghi nhận này góp phần làm sáng rõ hành trình tìm hiểu và bảo vệ loài chim quý hiếm của khu vực.

Gà lôi trắng từng xuất hiện trong các bẫy ảnh tại khu bảo tồn Phong Điền- Ảnh 1.

Cụ thể, một cá thể trống của loài này đã được chụp tại khu bảo tồn vào lúc 13 giờ 35 phút 45 giây ngày 9.1.2022. Trong lần khác, một cá thể mái được ghi nhận lúc 9 giờ 08 phút 44 giây cùng ngày. Các hình ảnh này do ông Hướng cung cấp, phản ánh nỗ lực của các đơn vị trong việc khảo sát đa dạng sinh học và bảo vệ các loài quý hiếm.

Ông Hướng nhấn mạnh rằng năm 2022, trong khuôn khổ công tác điều tra đa dạng sinh học và bảo tồn, ban quản lý khu bảo tồn đã đặt bẫy ảnh để khảo sát các loài sinh vật hoang dã trong khu vực. Kết quả đã ghi nhận duy nhất hai cá thể gà lôi trắng, phản ánh sự hiếm hoi của loài này trong tự nhiên.

Gà lôi trắng có kích thước từ 50-125 cm, tùy theo giới tính và độ tuổi, với phân biệt rõ ràng qua bộ lông và đặc điểm hình thái. Trống có lông trắng pha đen, bộ mào cong và chân đỏ, mặt đỏ, trong khi mái có lông nâu. Đặc biệt, loài chim này từng bị bắt gặp trong các hoạt động bảo tồn và nhân giống tại trung tâm cứu hộ của Vườn quốc gia Bạch Mã, góp phần nâng cao khả năng bảo tồn của loài.

Theo danh mục Đỏ Việt Nam 2024, gà lôi trắng (tên khoa học Lophura nycthemera) được xếp vào nhóm loài nguy cấp, quý, hiếm nhóm IIB, thuộc họ chim trĩ. Loài này chủ yếu phân bố trong rừng nhiệt đới và cận nhiệt đới khu vực Đông Nam Á, trong đó có các phân loài đặc hữu chỉ có tại Việt Nam như Berliozi, Beli và annamensis. Chính sách mới về quản lý loài nguy cấp của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn từ ngày 1.7.2025 xác nhận sự quan trọng của việc bảo vệ loài này, khi xếp chúng vào nhóm không còn nằm trong nhóm nhóm IB theo nghị định mới.

Trong một diễn biến đáng mừng khác, trung tâm cứu hộ thuộc Vườn quốc gia Bạch Mã đã thành công trong việc nhân giống gà lôi trắng, góp phần hứa hẹn cho công tác bảo tồn. Ông Nguyễn Vũ Linh, Giám đốc VQG Bạch Mã, cho biết trung tâm đã nuôi dưỡng thành công 14 cá thể gà lôi trắng cùng hai cá thể công má vàng, đồng thời nhân giống tổng cộng 20 cá thể gà lôi trắng từ năm 2022 đến nay. Dự kiến trong vòng hai năm tới, một số cá thể sẽ được thả về môi trường tự nhiên nhằm giúp phục hồi quần thể.

Ngoài hoạt động về bảo tồn, trung tâm còn tiến hành nghiên cứu đặc tính sinh học, sinh sản của loài, bảo tồn gen và cung cấp giống cây trồng rừng để hỗ trợ phục hồi rừng tự nhiên. Những nỗ lực này góp phần nâng cao ý thức và khả năng bảo vệ các loài chim quý hiếm của Việt Nam.

Việc phát hiện các cá thể gà lôi trắng cùng với các hoạt động nhân giống và bảo tồn đang mở ra hy vọng lớn cho việc giữ gìn đa dạng sinh học tại địa phương, đặc biệt trong bối cảnh các loài này đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng ngày càng cao. Các chuyên gia và cơ quan bảo tồn đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phối hợp chặt chẽ để giữ gìn và phát huy giá trị của các loài sinh vật đặc hữu, góp phần xây dựng một môi trường sinh thái bền vững cho tương lai.