PHÁT HIỆN GÀ LÔI TRẮNG HIẾM GẶP TẠI KHU BẢO TỒN PHONG ĐIỀN VÀ THÀNH CÔNG NHÂN GIỐNG TẠI VƯỜN QUỐC GIA BẠCH MÃ

Trong chuyến khảo sát năm 2022, ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Phong Điền (TP. Huế) đã ghi nhận lần đầu tiên hai cá thể gà lôi trắng, loài chim hiếm có trong tự nhiên, tại khoảnh 4, tiểu khu 55. Những hình ảnh chụp được tại khu vực này cho thấy, một cá thể trống của loài này đã được ghi nhận vào lúc 13 giờ 35 phút 45 giây ngày 9.1.2022.

Ông Lê Văn Hướng, Giám đốc Ban quản lý Khu bảo tồn, cho biết quá trình đặt bẫy ảnh trong năm 2022 nhằm khảo sát đa dạng sinh học và kiểm soát các loài động vật hoang dã trong khu bảo tồn. Kết quả đã xác nhận sự tồn tại của hai cá thể gà lôi trắng—một trống và một mái—tại tiểu khu 55, khu BTTN Phong Điền. Gà lôi trắng, loài chim có kích thước từ 50-125 cm, nổi bật với bộ lông màu trắng ở lưng và đen ở bụng, cùng bộ lông nâu của mái, chân đỏ và da mặt đỏ. Đây là loài rất hiếm gặp, từng xuất hiện trong các bẫy ảnh từ nhiều năm trước, nhưng chỉ có duy nhất một lần ghi nhận hai cá thể cùng một lúc.

Tại khoa học, gà lôi trắng (tên khoa học Lophura nycthemera) thuộc họ chim trĩ, cư trú trong các khu rừng nhiệt đới và cận nhiệt đới của các quốc gia Đông Nam Á và miền Nam Trung Quốc. Tại Việt Nam, loài này phân bố chủ yếu ở các vùng núi từ Bắc vào Nam, bao gồm các phân loài đặc hữu như gà lôi trắng Berliozi, Beli, và Trung bộ. Theo Danh lục đỏ Việt Nam 2024, gà lôi trắng được phân nhóm trong nhóm nguy cấp, quý, hiếm, thuộc nhóm IIB theo quy định mới của Bộ Nông nghiệp và Môi trường từ ngày 1.7.2025.

Trong một diễn biến đáng chú ý khác, tại trung tâm cứu hộ của Vườn quốc gia Bạch Mã, đã thành công trong việc nhân giống gà lôi trắng. Ông Nguyễn Vũ Linh, Giám đốc VQG Bạch Mã, xác nhận trung tâm đã nuôi dưỡng thành công 14 cá thể gà lôi trắng, cùng 2 cá thể công mạ vàng. Từ năm 2022, trung tâm đã nhân giống thành công tổng cộng 20 cá thể gà lôi trắng và 4 cá thể công, dự kiến sẽ chuẩn bị thả tự nhiên trong vòng 2 năm tới nhằm phục hồi quần thể này ngoài tự nhiên.

Ngoài nhiệm vụ bảo tồn, trung tâm còn nghiên cứu đặc tính sinh học, sinh sản của các loài quý hiếm, bảo tồn nguồn gen cây và cung cấp giống trồng rừng. Sau nhiều năm nỗ lực, việc nhân giống thành công loài gà lôi trắng thể hiện tầm quan trọng của công tác bảo vệ loài quý hiếm này trong bối cảnh các mối đe dọa từ săn bắt và mất môi trường ngày càng gia tăng.