GÓP Ý CHO DỰ THẢO LUẬT GIÁM ĐỊNH TƯ PHÁP: VẤN ĐỀ THỜI HẠN VÀ KHẢ NĂNG MỞ RỘNG CƠ CHẾ

Sáng 1.10, hội nghị đại biểu quốc hội chuyên trách lần thứ 8 đã nghe ý kiến về dự thảo luật Giám định tư pháp. Các đại biểu đã trình bày nhiều phân tích, đề xuất nhằm hoàn thiện luật, trong đó nhấn mạnh các vấn đề về thời hạn giám định và khả năng mở rộng đối tượng tham gia giám định.

ĐẠI BIỂU LÊ THỊ SONG AN:

Trong phần góp ý, đại biểu Lê Thị Song An (đoàn Tây Ninh) đề xuất tách các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực thành nhóm vụ việc riêng, sẽ do Ban Chỉ đạo quyết định thời hạn giám định. Bà phân tích, vụ Vạn Thịnh Phát là ví dụ rõ ràng, khối lượng công việc trong vụ này rất lớn gồm phân tích hàng nghìn hồ sơ vay vốn khống, xác định dòng tiền qua hệ sinh thái hàng nghìn doanh nghiệp, định giá tài sản đảm bảo, thiệt hại lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng. Với khối lượng như vậy, dự thảo luật quy định thời hạn giám định chỉ 3 tháng là không khả thi.

Bà cũng lưu ý, mặc dù dự thảo luật cho phép báo cáo kéo dài thời hạn giám định, nhưng việc này có thể gây áp lực, ảnh hưởng của các giám định viên. Chính vì vậy, bà đề nghị tách các vụ quan trọng này thành nhóm riêng, để Ban Chỉ đạo Trung ương quyết định thời hạn phù hợp hơn.

ĐẠI biểu NGUYỄN CÔNG LONG:

Ông Long nêu rõ, vướng mắc lớn trong hoạt động giám định là do chưa rõ ai là chủ thể thực hiện giám định ở các bộ, ngành, sở. Trong nhiều vụ án, các cơ quan tố tụng trung ương yêu cầu giám định của các sở tài chính, kế hoạch, tư pháp… nhưng pháp luật hiện hành chưa quy định rõ trách nhiệm và quyền hạn của các bộ, sở trong quá trình này. Điều này dẫn tới các tình huống kéo dài thời gian và gây ra những khó khăn trong thực tiễn.

Ông cũng lo ngại, trong các vụ điều tra liên quan dự án của UBND cấp tỉnh, nếu người được trưng cầu giám định là các sở thuộc UBND thì có thể ảnh hưởng đến tính khách quan của quá trình giám định. Ngoài ra, việc kéo dài thời gian giám định mà không xác định rõ trách nhiệm cũng khiến nhiều vụ án bị trả đi, trả lại nhiều lần. Do đó, ông đề nghị cơ quan soạn thảo cần rà soát kỹ để giải quyết triệt để các vướng mắc trong thực tiễn tố tụng.

HỌC HỎI TỪ KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VÀ MỞ RỘNG CƠ CHẾ THAM GIA CỦA CÔNG DÂN NGOÀI

Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (đoàn Lạng Sơn) góp ý về tiêu chuẩn người giám định tư pháp, hiện quy định là công dân Việt Nam. Ông đề xuất dự thảo luật xem xét mở rộng đối tượng này, cho phép một số công dân nước ngoài có nhân thân tốt tham gia giám định trong những vụ việc có yếu tố nước ngoài. Ông nhấn mạnh, điều này phù hợp với thông lệ quốc tế, góp phần nâng cao chất lượng giám định, đặc biệt trong các tranh chấp quốc tế.

BÀI PHỎNG VẤN VÀ PHẢN ÁNH TỪ CHUYÊN GIA

Trong phần cuối phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, dự thảo luật sẽ tiếp thu các ý kiến hợp lý của đại biểu quốc hội, đặc biệt là về quy định thời hạn giám định. Các quy định sẽ có tính linh hoạt hơn, cho phép rút ngắn trong các vụ án cấp bách và kéo dài trong các vụ việc phức tạp.

Về nội dung liên quan đến trách nhiệm của các bộ ngành, ông Ninh giải trình đã chỉ đạo rà soát kỹ các nội dung vướng mắc, dự kiến sẽ chỉnh sửa phù hợp hơn với thực tiễn. Ông cũng nhấn mạnh, nhiều vấn đề tranh chấp xuất phát không chỉ từ quy định pháp luật mà còn từ tổ chức thi hành, do đó, quá trình hoàn thiện dự luật cần được thực hiện thận trọng, nhằm khắc phục các vướng mắc trong hoạt động giám định tư pháp.