GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN TRONG NGÀY Ở VIỆT NAM: TIỀM NĂNG VÀ RỦI RO Đang chờ đợi sự chuẩn bị kỹ lưỡng

Ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC), đã có những chia sẻ đáng chú ý về cơ chế giao dịch chứng khoán mới như giao dịch trong ngày (T+0) tại hội thảo “Nâng hạng thị trường chứng khoán, mở rộng kênh huy động vốn cho nền kinh tế” tổ chức chiều 30.7.

Theo ông Sơn, về mặt pháp lý, quy định cho phép giao dịch trong ngày đã được ghi nhận tại Thông tư 120/2020/TT-BTC. Về công nghệ, hệ thống của VSDC cũng đang tích hợp chức năng này trong hệ thống công nghệ thông tin KRX. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất mà các cơ quan quản lý đặc biệt quan tâm hiện nay là khả năng quản lý rủi ro của các thành viên thị trường. Thực tế cho thấy vẫn còn nhiều trường hợp phải sửa lỗi sau giao dịch hoặc phải điều chỉnh thời hạn thanh toán do kiểm soát ký quỹ của khách hàng chưa tốt.

Các quy định hiện hành yêu cầu các công ty chứng khoán đảm bảo khách hàng có đủ chứng khoán hoặc tiền trước khi nhận lệnh giao dịch, ngoại trừ các giao dịch mua cổ phiếu của nhà đầu tư nước ngoài tổ chức không yêu cầu điều kiện này. Những thực tế này vẫn diễn ra ngay cả tại các công ty chứng khoán lớn của Việt Nam.

“Từ thực tế đó cho thấy, rủi ro mất khả năng thanh toán tiềm ẩn khi triển khai thực hiện giao dịch trong ngày và bán chứng khoán chờ về là hiện hữu. Chính vì vậy, cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định về việc mở rộng loại hình giao dịch này”, ông Sơn nhấn mạnh.

Ông đánh giá, các thị trường khác như Mỹ hay Đài Loan đã có những bước đi thận trọng để triển khai giao dịch trong ngày. Trong đó, tại thị trường Mỹ, dù yêu cầu cao về tài chính và kinh nghiệm của nhà đầu tư, vẫn chỉ có khoảng 10% nhà đầu tư lãi từ các giao dịch này. Ở Đài Loan, cơ quan quản lý mới chấp nhận giao dịch trong ngày từ năm 2014, sau nhiều năm nghiên cứu và điều chỉnh.

“Việc quyết định triển khai giao dịch trong ngày không thể diễn ra đột ngột. Phải dựa trên các tính toán lợi ích và rủi ro, cùng điều kiện hạ tầng công nghệ ổn định. Sau khi hệ thống KRX ổn định và đáp ứng các yêu cầu phát triển, chúng tôi sẽ xem xét kế hoạch triển khai bán chứng khoán chờ về rồi mới tới giao dịch trong ngày”, ông Sơn cho biết.

Về việc mở rộng giao dịch xuyên trưa, ông cho biết hiện nay, hệ thống của VSDC cùng các sở giao dịch đang làm việc với nhà thầu để điều chỉnh các tham số phù hợp. Khi hệ thống mới đi vào vận hành ổn định, hoạt động giao dịch xuyên trưa sẽ sớm được đưa vào thực thi, giúp giảm áp lực gia tăng lệnh trong các khung giờ cao điểm và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Hệ thống công nghệ KRX, bao gồm hệ thống giao dịch của hai sở và hệ thống đăng ký, lưu ký, bù trừ, đã chính thức đi vào hoạt động từ ngày 5.5, sau gần 10 năm triển khai. Đến nay, hệ thống vận hành ổn định và ít gặp lỗi lớn, góp phần củng cố niềm tin cho sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam trong tương lai.