NHIỀU NƠI THOÁT NGẬP: TẬP TRUNG VÀO NHỮNG CẢI THIỆN ĐÁNG KỂ TRONG CHỐNG NGẬP Ở TP.HCM

Những ngày này, tại TP.HCM, mưa lớn phối hợp với đợt triều cường giữa tháng 8 âm lịch đạt đỉnh, mức xấp xỉ báo động 3 khiến nhiều người dân không khỏi lo lắng. Trong quá khứ, cứ vào thời điểm này, nhiều khu vực thường chìm trong nước ngập sâu vào tận nhà, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và đời sống cộng đồng. Tuy nhiên, những năm gần đây, nhiều điểm ngập đã được cải thiện rõ rệt.

Chị Nguyễn Minh Hà, cư dân phường Khánh Hội, chia sẻ lại trải nghiệm của mình: “Tôi thường xuyên theo dõi thông tin cảnh báo về triều cường cao, mưa lớn. Trước đây, cứ đến chiều tối, đường về nhà của tôi ở quận 4 cũ thường bị ngập lụt, kéo dài từ 1 đến 2 tiếng. Nhưng hiện tại, đường đi đã ít bị ngập hơn nhiều.” Chị cũng nhớ lại hình ảnh năm 2020, khi triều cường dâng cao, nước tràn lên tận vỉa hè, chắn lối các khu chung cư gần đó, gây khó khăn đi lại. Nhưng theo thời gian, các điểm ngập đã giảm rõ rệt, nhờ các dự án nâng cấp hệ thống thoát nước và xử lý triều cường hiệu quả hơn.

Trong khi đó, bà Thanh Hà tại cư xá Thanh Đa cũng cho biết, khu vực của bà, nằm gần sông, từng nỗi ám ảnh của ngập úng kéo dài mỗi mùa mưa bão. Từ tháng 9 hàng năm, nước thường tràn vào các tuyến đường, gây khó khăn sinh hoạt. Nhưng những năm gần đây, nhờ các trạm bơm hoạt động hiệu quả và các dự án nâng cấp, tình trạng ngập đã ít đi nhiều, nước thoát nhanh hơn, giảm thiệt hại đáng kể.

Phía hạ nguồn sông Sài Gòn, anh Nguyễn Văn Nghị tại khu dân cư Nam Long cũng chia sẻ, mùa triều cường từng là nỗi ám ảnh, nhưng các dự án đầu tư nâng cấp tuyến thoát nước trong những năm gần đây đã mang lại hiệu quả rõ rệt. “Thường những tháng 11 là thời điểm ngập nặng nhất. Hy vọng năm nay, tình trạng này sẽ còn được kiểm soát tốt hơn nữa,” anh nói.

Những kết quả tích cực này phần lớn nhờ các dự án lớn như cải tạo rạch Đầm Sen, khánh thành cuối năm ngoái, đã góp phần giảm điểm ngập, cải thiện môi trường sống quanh khu vực. Theo báo cáo của Sở Xây dựng TP.HCM, trong giai đoạn 2020-2025, đã hoàn thành 35 trong số 41 nhiệm vụ chống ngập được giao, trong đó có các dự án quan trọng như giải quyết ngập tại các tuyến đường Nguyễn Hữu Cảnh, Trương Công Định, Ba Vân, Bàu Cát, Tân Quý và các điểm chính do triều.

TP.HCM còn đang đẩy mạnh các dự án chống ngập do triều cường kết hợp yếu tố biến đổi khí hậu, với tỷ lệ hoàn thành đạt 93,33%. Khi các dự án này hoàn thiện, 5 trong 7 điểm ngập chính trên các tuyến trục hành chính sẽ được xử lý triệt để hơn.

Tuy nhiên, giới chuyên gia và lãnh đạo TP.HCM vẫn nhận định rủi ro ngập lụt vẫn còn hiện hữu. PGS-TS Nguyễn Hồng Quân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế tuần hoàn, cho biết: “Dù TP đã có nhiều nỗ lực, số điểm ngập do triều và mưa lớn giảm rõ rệt, nhưng nguy cơ vẫn còn, đặc biệt khi các tình huống khẩn cấp như mưa lớn, triều cường cao kết hợp sụt lún mặt đất xảy ra cùng lúc.” Ông cảnh báo về khả năng các diễn biến bất thường của khí hậu đang làm cho vấn đề trở nên phức tạp hơn, đòi hỏi các giải pháp phải phù hợp và dự phòng tốt hơn.

Các chuyên gia đều nhấn mạnh, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các chính sách quy hoạch, thiết kế đô thị và đầu tư hạ tầng để đối phó với các tình huống cực đoan. Hiện tại, hệ thống thoát nước của TP vẫn còn nhiều hạn chế như cống rãnh lạc hậu, chưa phối hợp hiệu quả giữa các phương tiện thoát và kiểm soát dòng chảy, trong khi hệ thống hồ điều tiết và các giải pháp “xanh” như trồng cây chống ngập còn thiếu. Việc tăng cường các khu vực trồng cây, xây dựng hồ chứa nước nhỏ để điều tiết, gom nước ở các khu trũng thấp theo ông Hồng Quân là rất cần thiết.

Trong chiến lược dài hạn, phía Sở Xây dựng dự kiến tiếp tục mở rộng các công trình chống ngập cho 13 tuyến đường mới và các điểm ngập trọng yếu, đồng thời ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả quản lý, vận hành hệ thống thoát nước. Những nỗ lực này nhằm tạo ra một TP.HCM không chỉ ứng phó tốt trong hiện tại mà còn sẵn sàng đối mặt các thách thức trong tương lai.