TP.HCM ĐẨY MẠNH XỬ LÝ PIN XE ĐIỆN SAU CHUYỂN ĐỔI 400.000 XE XĂNG SANG ĐIỆN

Chiều 24.7, tại buổi họp báo về tình hình kinh tế – xã hội TP.HCM, ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm tư vấn ứng dụng kinh tế, Viện Nghiên cứu phát triển thành phố đã chia sẻ các giải pháp cho vấn đề xử lý pin thải từ 400.000 xe điện dự kiến chuyển đổi sau khi TP.HCM bắt đầu thực hiện đề án chuyển đổi xe xăng sang điện từ năm 2026.

TÁI CHẾ PIN XE ĐIỆN – GIẢI PHÁP CHIẾN LƯỢC

Theo ông Hải, lượng pin thải ra sau chuyển đổi sẽ rất lớn, gây ra nhiều rủi ro về môi trường nếu không có các biện pháp kiểm soát và xử lý phù hợp. Việt Nam đã có nhà máy sản xuất pin xe điện tại Hà Tĩnh, với vốn đầu tư hơn 6.000 tỉ đồng, hợp tác cùng Li-Cycle – doanh nghiệp hàng đầu thế giới trong lĩnh vực tái chế pin. Thỏa thuận này không chỉ cung cấp giải pháp cung ứng và tái chế pin hiện tại mà còn mở ra cơ hội đầu tư hệ thống tái chế trong tương lai khi pin hết vòng đời.

Trong trường hợp chưa xây dựng hệ thống tại chỗ, Li-Cycle sẽ có lựa chọn áp dụng công nghệ xử lý pin tại các khu vực Đông Nam Á hoặc toàn cầu. Ông Hải nhấn mạnh rằng bên trong pin xe điện chứa nhiều kim loại quý như niken, coban, mangan… việc thu hồi và tái chế các nguyên liệu này vô cùng cấp thiết. Công nghệ hiện nay có thể thu hồi đến 90-95% vật liệu, góp phần giảm thiểu ô nhiễm và tiết kiệm tài nguyên.

Ngoài ra, việc kéo dài tuổi thọ của pin qua các vòng đời thứ hai cũng được khuyến khích, như sử dụng pin đã giảm hiệu suất làm hệ thống lưu trữ năng lượng mặt trời, dự trữ điện cho nhà máy hoặc làm nguyên liệu chế tạo tấm pin năng lượng mặt trời. Các hướng đi này thể hiện tính khả thi và hiệu quả trong việc tối ưu hóa sử dụng pin đã qua sử dụng.

XỬ LÝ PIN THẢI TỪ 400.000 XE ĐIỆN Ở TP.HCM

Trong khuôn khổ đề án chuyển đổi 400.000 tài xế công nghệ thành người dùng xe điện, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đề xuất xây dựng trung tâm tái chế pin có công suất khoảng 3.000 tấn/năm, khả năng thu hồi đến 95% kim loại quý. Nếu cơ sở này đạt tiêu chuẩn, TP.HCM sẽ có cơ chế hỗ trợ như cho vay ưu đãi hoặc sử dụng quỹ bảo vệ môi trường để tài trợ.

Theo quy định luật Bảo vệ Môi trường 2020 có hiệu lực từ 1.1.2024, các nhà sản xuất pin bắt buộc đóng phí tái chế. Nếu doanh nghiệp tự xây dựng và vận hành nhà máy, họ có thể được nợ lại khoản phí này, đồng thời có trách nhiệm thu hồi xử lý pin hết vòng đời. Ngược lại, các đơn vị không sản xuất trực tiếp sẽ phải đóng phí môi trường để hỗ trợ các cơ sở tái chế đạt chuẩn.

Viện Nghiên cứu kỳ vọng trong vòng 10 năm tới, TP.HCM sẽ hình thành một hệ thống nhà máy tái chế hiện đại, góp phần giảm thiểu ô nhiễm và thúc đẩy môi trường xanh. Đồng thời, thành phố cũng đề xuất phối hợp chặt chẽ giữa các sở ngành để xây dựng kế hoạch thu gom, xử lý pin cũ, đảm bảo quy trình minh bạch và giám sát nghiêm ngặt.

Lộ trình thực hiện mục tiêu chuyển đổi

TP.HCM đặt mục tiêu hoàn tất chuyển đổi ít nhất 80% trong số 400.000 tài xế công nghệ sang xe điện trong giai đoạn 2026-2027, tương đương khoảng 320.000 người. Đến năm 2028, thành phố sẽ tiếp tục hỗ trợ chính sách giảm thuế VAT, phí đăng ký trước bạ và vay vốn ưu đãi để hoàn thành phần còn lại. Đến năm 2029, TP.HCM dự kiến cấm hoàn toàn xe xăng hai bánh hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ vận tải, thúc đẩy phát triển đô thị xanh, sạch, thông minh.