MỸ VÀ CHÂU ÂU XÂY DỰNG MÔ HÌNH BẢO VỆ Ukraine KHÔNG GIAN NATO

Ngày 16.8, Tổng thống Donald Trump đã điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cùng các lãnh đạo châu Âu sau cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại bang Alaska, Mỹ. Các nội dung về an ninh cho Ukraine đang nổi bật trong các cuộc thảo luận gần đây, đặc biệt là khả năng xây dựng một cơ chế bảo vệ tập thể mới.

Theo nguồn tin của Reuters, các nhà lãnh đạo đã bàn luận về các đảm bảo an ninh tiềm năng dành cho Ukraine, có thể tương tự như Điều 5 của NATO – theo đó, một cuộc tấn công vào bất kỳ thành viên nào cũng sẽ được xem là cuộc tấn công chung của toàn khối, kích hoạt cơ chế phòng vệ tập thể. Tuy nhiên, đảm bảo này dự kiến sẽ nằm ngoài khuôn khổ của NATO, nhằm mở rộng sự hỗ trợ mà không chính thức kết nạp Kyiv vào liên minh.

Một nguồn tin khác cho biết Mỹ đề xuất cung cấp các đảm bảo an ninh kiểu NATO cho Ukraine nhưng không kết nạp chính thức Ukraine vào liên minh. Đề xuất này, theo các nguồn tin ngoại giao, được cho là đã nhận được sự đồng thuận sơ bộ của Tổng thống Vladimir Putin. Trong khi đó, các lãnh đạo châu Âu vẫn yêu cầu Mỹ làm rõ vai trò của mình trong kế hoạch này, mặc dù chưa có chi tiết chính thức công bố.

Trong khi các bên chưa chính thức xác nhận, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni cho biết Tổng thống Trump và Tổng thống Putin đã thảo luận về các đề xuất đảm bảo an ninh cho Ukraine. Bà nói rằng các đề xuất này dựa trên một điều khoản cho phép Ukraine nhận được sự hỗ trợ từ các đối tác quốc tế trong trường hợp bị tấn công lần nữa, từ đó mở ra khả năng hành động chung của các quốc gia liên quan.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã thể hiện sự hoan nghênh đối với các đề xuất này qua mạng xã hội, dù chưa làm rõ cụ thể các cam kết. Sau cuộc điện đàm, các lãnh đạo châu Âu đã thống nhất ra tuyên bố chung ủng hộ Ukraine, gia tăng áp lực lên Nga, đồng thời kêu gọi tổ chức hội nghị thượng đỉnh ba bên Mỹ, Nga và Ukraine để thúc đẩy tiến trình đàm phán.

Tuyên bố xác nhận rằng Ukraine cần có các đảm bảo an ninh vững chắc để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ. Các lãnh đạo còn nhấn mạnh Ukraine phải tự quyết định về lãnh thổ của mình, và Nga không có quyền quyết định việc Ukraine gia nhập NATO hay EU. Họ cam kết tiếp tục ủng hộ Ukraine nhằm chấm dứt chiến tranh và hướng tới một nền hòa bình dài lâu.

Châu Âu cũng tuyên bố sẽ duy trì các biện pháp gây sức ép lên Nga, bao gồm các lệnh cấm vận, cho đến khi đạt được một giải pháp hòa bình bền vững cho khu vực.