TĂNG CƯỜNG CAN THIỆP AN NINH CHO UKRAINE: MỸ VÀ CHÂU ÂU XÂY DỰNG HƯỚNG ĐI MỚI

Vào ngày 16.8, Tổng thống Donald Trump đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cùng các lãnh đạo châu Âu sau hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska Mỹ. Nội dung chủ đạo xoay quanh các đề xuất đảm bảo an ninh tiềm tàng dành cho Ukraine, trong bối cảnh tranh luận ngày một nóng lên về khả năng can thiệp của phương Tây vào cuộc xung đột.

Các lãnh đạo đã thảo luận về việc xây dựng các đảm bảo an ninh có thể tương tự như Điều 5 của NATO, nhằm tự vệ cho Ukraine mà không chính thức trở thành thành viên của liên minh này. Một nguồn tin cho biết, đề xuất này dự kiến sẽ không nằm trong khuôn khổ NATO nhưng vẫn mang ý nghĩa chiến lược quan trọng. Điều 5 của NATO quy định rằng một cuộc tấn công vào bất kỳ thành viên nào sẽ được hiểu như cả khối cùng phản ứng và hợp tác phòng thủ.

Ngay sau cuộc điện đàm, các thông tin rộ lên về việc Mỹ đề xuất các biện pháp đảm bảo an ninh cho Ukraine theo mô hình NATO nhưng không kết nạp Kyiv vào liên minh, đồng thời thuyết phục rằng đề xuất này đã nhận được đồng thuận từ Tổng thống Putin. Trong khi đó, các quan chức châu Âu chưa chính thức đưa ra lời bình luận về nội dung cụ thể của đề xuất này.

Thủ tướng Ý Giorgia Meloni cho biết, Tổng thống Trump và Tổng thống Putin đã thảo luận về các biện pháp đảm bảo an ninh, trong đó định nghĩa của điều khoản bảo vệ chung có thể giúp Ukraine nhận được sự ủng hộ từ các đối tác quốc tế, sẵn sàng hành động trong trường hợp bị tấn công lần nữa. Bà nói thêm rằng đây là một điểm khởi đầu quan trọng để xây dựng các cam kết hỗ trợ lâu dài.

Trong bối cảnh này, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thể hiện sự ủng hộ đối với các đề xuất của Mỹ, mặc dù chưa rõ ràng về nội dung cụ thể của các cam kết này. Sau cuộc điện đàm, các nhà lãnh đạo châu Âu đã ra tuyên bố chung, thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Ukraine, gia tăng áp lực lên Nga và kêu gọi tổ chức hội nghị thượng đỉnh ba bên gồm Mỹ, Nga và Ukraine để tìm kiếm giải pháp.

Tuyên bố nêu rõ, Ukraine cần có các đảm bảo an ninh vững chắc để đảm bảo toàn vẹn lãnh thổ, đồng thời khẳng định quyền tự quyết của Ukraine trong việc định đoạt tương lai lãnh thổ và không chấp nhận việc Nga có quyền quyết định về việc Ukraine gia nhập NATO và EU. Các nhà lãnh đạo cam kết tiếp tục ủng hộ Ukraine để chấm dứt chiến tranh thông qua các biện pháp ngoại giao và quân sự phù hợp, trong đó có việc duy trì các lệnh cấm vận nhằm gây sức ép buộc Nga phải nhượng bộ.

Châu Âu khẳng định sẽ không ngừng tăng cường các biện pháp gây áp lực lên Nga, kể cả bằng các biện pháp trừng phạt, để hướng tới một giải pháp hòa bình lâu dài cho khu vực.