ĐÁM ĐÔNG CHIÊM TRỌN MIẾNG BÁNH NHỎ TRONG THỊ TRƯỜNG XE ĐIỆN TRUNG QUỐC

Vào năm 2024, sự kiện sụp đổ của một thương hiệu xe điện vừa là bài học đắt giá vừa phản ánh bức tranh ảm đạm của ngành công nghiệp này tại Trung Quốc. Li Hongxing, giám đốc một công ty quảng cáo mạng xã hội, đã ký hợp đồng với Ji Yue, một startup xe điện được kỳ vọng nổi bật trên thị trường quốc gia. Để thúc đẩy thương hiệu mới, ông đã vay mượn để chi trả chi phí quảng cáo, tin tưởng vào khả năng thành công của công ty này.

Tuy nhiên, chỉ trong vòng nửa năm, Ji Yue đã sụp đổ, để lại cho Li khoản nợ 40 triệu nhân dân tệ (khoảng 5,6 triệu USD). Ông cảm thấy tuyệt vọng khi nhìn thấy mọi thứ đi vào ngõ cụt, trong bối cảnh ngành ô tô Trung Quốc liên tục chứng kiến nhiều hãng xe gục ngã vì cuộc chiến giá cả khốc liệt.

Sự phá sản của Ji Yue chỉ là phần nổi của tảng băng chìm trong ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc, nơi hàng trăm thương hiệu đã thất bại trong cuộc đua giành thị phần. Ngành xe điện nước này không chỉ có những tên tuổi lớn như BYD, mà còn chứng kiến cuộc cạnh tranh vô cùng khốc liệt giữa các hãng, đua nhau hạ giá để chiếm lĩnh thị trường nội địa hạn chế. Tình trạng dư thừa năng lực sản xuất tràn lan, cộng thêm chiến tranh giá cả không hồi kết, đã khiến lợi nhuận của phần lớn các nhà sản xuất bị bào mòn nghiêm trọng.

Theo các nhà phân tích tiếp thị và chuyên gia trong ngành, ngay cả các ông lớn như BYD cũng không tránh khỏi những khó khăn. Báo cáo của các nguồn tin cho thấy lợi nhuận của nhà sản xuất xe điện hàng đầu này đã giảm gần một phần ba trong mùa xuân, do cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đang đối mặt với một cuộc chơi khốc liệt, nơi các nhà sản xuất liên tục xây dựng nhà máy mới để mở rộng quy mô, đồng thời phải bán xe với giá thấp hơn để duy trì khách hàng. Điều này dẫn đến tình trạng dư thừa công suất trên diện rộng, gây sức ép lớn lên toàn bộ chuỗi cung ứng và phần lớn các doanh nghiệp nhỏ hơn.

Bill Russo, giám đốc điều hành công ty tư vấn Automobility tại Thượng Hải, nhận định: “Đây là một cuộc đua để thống trị thị trường, không phải vì lợi nhuận.” Thực tế này thể hiện rõ nét qua số lượng các thương hiệu mới gia nhập ngành – năm ngoái Trung Quốc có tới 129 thương hiệu bán xe điện, nhưng chỉ có khoảng 15 trong số đó được dự báo có khả năng tồn tại lâu dài đến năm 2030 theo dự đoán của công ty tư vấn AlixPartners.

Các hãng xe lớn, như BYD, Geely, Zeekr, Polestar và cả Tesla ở Trung Quốc, đều chịu chung số phận cạnh tranh khốc liệt. Xiaomi, thương hiệu điện tử tiêu dùng nổi tiếng của Trung Quốc, cũng đã bước chân vào lĩnh vực xe điện từ năm ngoái, với mẫu xe đầu tiên SU7 bán chạy vượt mong đợi.

Trong bối cảnh đó, các đại lý ô tô liên tục vướng vào tình trạng tồn kho quá nhiều, buộc phải giảm giá bán để tiêu thụ hàng tồn. Điều này khiến uy tín và khả năng phát triển bền vững của ngành bị đe dọa nghiêm trọng. Trong tuyên bố vào mùa hè, hiệp hội các đại lý tại các tỉnh đồng bằng sông Dương Tử cho biết các đại lý buộc phải bán hàng dưới giá vốn, làm tổn hại nghiêm trọng tới giá trị của thị trường.

Nhiều nhà sáng lập các hãng xe điện, như He Xiaopeng của Xpeng, đều thừa nhận rằng ngành ô tô nội địa Trung Quốc đang trong vòng xoáy khó thoát. Ông dự đoán rằng cuộc chiến sẽ còn kéo dài thêm ít nhất năm năm nữa, và chỉ còn lại một số ít thương hiệu đủ sức tồn tại.

Dưới áp lực cạnh tranh ngày càng khốc liệt, các doanh nghiệp phải điều chỉnh chiến lược, chấp nhận bán xe ở giá thấp để giữ chân khách hàng. Thị trường xe điện Trung Quốc, vốn từng khiến thế giới kỳ vọng, nay lại đang chứng kiến một cuộc chiến cá cược sinh tử, mà phần lớn các thương hiệu đều có nguy cơ bỏ cuộc.