GÕ NÚT THẮT CHO THỊ TRƯỜNG VÀNG: ĐÓN ĐẦU MIỀN MỞ MỚI

Chính phủ vừa ban hành nghị định số 232/2025 (NĐ 232), sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, bắt đầu có hiệu lực từ tháng 10. Động thái này được xem là bước tiến lớn nhằm tháo gỡ những nút thắt lâu nay của thị trường vàng trong nước.

Theo nội dung nghị định, các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại sẽ được cấp phép tham gia sản xuất vàng miếng theo quy định mới. Cơ chế độc quyền thương hiệu vàng của Nhà nước chính thức chấm dứt, mở ra cơ hội cạnh tranh và đa dạng nguồn cung. Các đơn vị được phép nhập khẩu vàng nguyên liệu, với tiêu chuẩn hàm lượng 99,5% trở lên, đồng thời phải công bố rõ tiêu chuẩn, khối lượng, hàm lượng và trách nhiệm bảo hành sản phẩm.

Điểm nổi bật, các doanh nghiệp như Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC), Công ty cổ phần Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ), Vàng Doji cùng các ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank, VPBank, Techcombank, MB và ACB đều đủ điều kiện để mở rộng hoạt động sản xuất, nhập khẩu vàng. Điều này dự kiến sẽ gia tăng đáng kể năng lực cung ứng vàng miếng chính ngạch, tạo sự cạnh tranh lành mạnh và minh bạch trên thị trường.

Việc xóa bỏ độc quyền nhà nước về thương hiệu vàng miếng và mở rộng các nhà sản xuất, nhập khẩu sẽ giúp nguồn cung trở nên đa dạng hơn, từ đó giảm chênh lệch giá vàng trong nước so với thế giới. Người tiêu dùng sẽ có nhiều lựa chọn hơn và thị trường sẽ trong sạch hơn, thúc đẩy cạnh tranh và giảm hiện tượng giá bị đẩy lên cao.

Trong lĩnh vực vàng trang sức mỹ nghệ, nghị định mới cũng cho phép các doanh nghiệp có điều kiện nhập khẩu vàng nguyên liệu, góp phần tăng nguồn cung chính ngạch, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất và kinh doanh. Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp nghiên cứu các cơ chế phù hợp để thúc đẩy thị trường này phát triển bền vững hơn.

Một điểm quan trọng được NHNN đề cập là kế hoạch thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia hoặc đưa vàng vào các sàn giao dịch hàng hóa tại trung tâm tài chính. Đây là bước đi nhằm xây dựng thị trường vàng minh bạch, kiểm soát tốt hơn hoạt động giao dịch và chống thất thu, gian lận.

Ý kiến các chuyên gia nêu rõ, việc chấm dứt cơ chế độc quyền sẽ giúp thị trường giảm chênh lệch giá trong nước và quốc tế, tầm ảnh hưởng của các hoạt động nhập lậu sẽ giảm đáng kể. Phó chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, ông Huỳnh Trung Khánh, nhận định rằng, nguồn cung vàng ngày càng đa dạng sẽ giúp hạn chế tâm lý găm giữ của nhà đầu tư, khiến giá vàng rõ ràng hơn và giảm bớt các hiện tượng thao túng thị trường.

TS Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia, nhấn mạnh rằng việc mở rộng nhập khẩu chính ngạch và xây dựng sàn giao dịch vàng hợp pháp sẽ giúp giảm đáng kể chênh lệch giá, kiểm soát tốt hơn lượng vàng trong dân, chống buôn lậu và “lũng đoạn” thị trường. Ông còn đề xuất sớm xây dựng sàn vàng quốc gia theo mô hình của Trung Quốc, tạo nền tảng để giá vàng trong nước phản ánh sát hơn giá quốc tế.

Về tác động giá vàng thế giới, ngày 9.9 chứng kiến mức tăng đột phá của vàng đạt mức kỷ lục mới trên 3.650 USD/ounce. Giá vàng trong nước cũng bật tăng mạnh, kéo theo nhiều dự báo tích cực về khả năng giá sẽ ổn định và giảm chênh lệch so với thế giới trong thời gian tới.

Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình yêu cầu các bộ ngành liên quan thành lập đoàn thanh tra để kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, đồng thời NHNN khẩn trương áp dụng các biện pháp quản lý nhằm đảm bảo thị trường an toàn, bền vững, hạn chế biến động giá và rủi ro liên quan.

Chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, nghị định mới sẽ thúc đẩy thị trường vàng chuyển sang hoạt động minh bạch, tăng cạnh tranh, giảm chênh lệch giá, và kiểm soát tốt các hoạt động nhập khẩu, xuất khẩu vàng. Ông dự đoán, khi hoạt động nhập khẩu được thuận lợi, giá vàng nội địa sẽ giảm khoảng 3-5 triệu đồng/lượng và gần sát hơn với giá thế giới.

Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước dự kiến sẽ cấp phép cho nhiều tổ chức giao dịch vàng qua sàn, nhằm kiểm soát nguồn cung và giá cả, tiến tới hình thành hệ thống giao dịch vàng như chứng chỉ vàng hoặc chứng khoán vàng, giúp giảm tình trạng thao túng và minh bạch hóa toàn bộ thị trường.

Tổng kết, việc sửa đổi pháp luật về vàng không chỉ là bước mở cửa lớn cho thị trường trong nước mà còn là tín hiệu tích cực hướng tới một ngành vàng phát triển lành mạnh, bền vững, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế và giúp kiểm soát chặt chẽ các hoạt động nhập khẩu, kinh doanh, từ đó ổn định giá vàng trong nước và hạn chế hoạt động buôn lậu.