DỰ ÁN HỒ CHỨA NƯỚC LỘC ĐẠI: NỖI ĐAU TRỨNG PHẢI TRẢ GIÁ CHO KHÔNG CHỦ ĐỘNG TRONG QUẢN LÝ

Vào ngày 13.9, bà Trần Thị Kim Hoa, Chánh thanh tra TP.Đà Nẵng, đã công bố kết luận thanh tra toàn diện dự án hồ chứa nước Lộc Đại, nằm ở xã Quế Hiệp, huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam cũ, nay thuộc TP.Đà Nẵng. Kết quả này làm rõ nhiều vấn đề liên quan đến quản lý và thực hiện dự án đã kéo dài hơn dự kiến nhiều năm, gây lãng phí nguồn lực và gây dư luận tiêu cực.

CÔNG TÁC QUẢN LÝ CỦA CHỦ ĐẦU TƯ CÒN YẾU KÉM

Theo nội dung kết luận, dự án hồ chứa nước Lộc Đại bắt đầu thi công từ năm 2018 và kéo dài đến 2020, với tổng vốn hơn 291 tỉ đồng, do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Nam (hiện nay trực thuộc UBND TP.Đà Nẵng) làm chủ đầu tư. Mục đích của dự án nhằm cung cấp nước tưới cho 500 ha đất canh tác của hai xã Quế Hiệp và Quế Thuận, đồng thời góp phần ngăn chặn lũ quét ở thượng nguồn, giảm ngập lụt cho khu vực phía dưới.

Tuy nhiên, sau nhiều năm thi công, dự án vẫn chưa hoàn thành đúng tiến độ, gây tranh cãi lớn. UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) đã cho phép kéo dài thời hạn hoàn thành đến tháng 12.2025, nhưng đến thời điểm này, tiến độ thực hiện vẫn rất chậm trễ. Tháng 3.2025, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cũ đã yêu cầu Thanh tra TP.Đà Nẵng tổ chức thanh tra toàn diện dự án, nhằm làm rõ các tồn tại.

Kết quả thanh tra cho thấy công tác triển khai dự án có nhiều sai phạm. Đặc biệt, chủ đầu tư không tuân thủ thủ tục quy hoạch để khai thác đất đắp đập tại các mỏ vật liệu đã được đơn vị tư vấn xác định trong giai đoạn lập báo cáo dự án, mà tự ý chọn các mỏ khác. Khi không xin khai thác các mỏ đất này, chủ đầu tư lại quay lại xin cấp phép khai thác các mỏ đã xác định ban đầu, chứng tỏ năng lực quản lý còn yếu kém, gây ra sự chậm trễ và lãng phí nguyên vật liệu, ngân sách nhà nước.

KIỂM ĐIỂM CÁN BỘ LIÊN QUAN VÀ MOSTO CÁC GIAI ĐOẠN TRIỂN KHAI

Thanh tra cho biết công tác khái toán giá trị đền bù giải phóng mặt bằng còn sai sót, hồ sơ khảo sát địa chất thiếu chính xác, không còn độ tin cậy. Nhiều hạng mục nghiệm thu và thanh toán cũng không đúng theo thiết kế hoặc thực tế thi công, trong khi các khoản chi về tư vấn và chi phí khác có thể thiếu hóa đơn, chứng minh rõ ràng.

Dự kiến, dự án đã chậm tiến độ hơn 4 năm so với kế hoạch ban đầu. Việc gia hạn tiến độ đến tháng 12.2025 không đảm bảo khả năng hoàn thành đi đúng hạn. Các sai phạm trong quản lý và thực thi dự án thuộc về trách nhiệm của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Nam cùng các cá nhân liên quan.

Chủ trương kiến nghị của Thanh tra TP.Đà Nẵng là xem xét lại và điều chỉnh chủ trương đầu tư, kéo dài thời gian hoàn thành dự án đến cuối năm 2028. Đồng thời, yêu cầu tổ chức họp kiểm điểm trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan, bao gồm các cán bộ trong diện quản lý của thành phố và tỉnh.

Ngoài ra, còn có các đề xuất thu hồi nợ tạm ứng hơn 322 triệu đồng, khấu trừ hơn 41 triệu đồng thuế giá trị gia tăng các doanh nghiệp, giảm trừ giá trị quyết toán hơn 145 triệu đồng để đảm bảo tính minh bạch trong sử dụng nguồn vốn dự án.

THÁCH THỨC TRONG VIỆC XÂY DỰNG VÀ VẤN ĐỀ ĐẠO ĐỨC QUẢN LÝ

Dự án hồ chứa nước Lộc Đại bắt đầu được phê duyệt chủ trương từ tháng 3.2018, với quy mô lớn nhằm đáp ứng nhu cầu tưới tiêu và phòng chống thiên tai cho khu vực, gồm các mảng công trình trọng điểm như đập chứa dung tích 4,4 triệu m3, hệ thống kênh bê tông dài hơn 13 km. Nhưng sau nhiều năm thi công, dự án vẫn chưa thể đưa vào hoạt động, khiến cho các mục tiêu đề ra gặp khó khăn.

Các chuyên gia và người dân đều đặt câu hỏi về năng lực quản lý, đặc biệt là khả năng điều phối và giám sát của chủ đầu tư. Các sai phạm, từ khâu khảo sát, lập quy hoạch cho đến thi công và nghiệm thu, đều phản ánh rõ sự thiếu chính xác và thiếu trách nhiệm trong quá trình thực hiện dự án.

Kết luận của Thanh tra TP.Đà Nẵng là lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực quản lý nhà nước, siết chặt quy trình thực hiện dự án công nhằm tránh các lãng phí không đáng có, qua đó đảm bảo các nguồn vốn và công trình công cộng phát huy hiệu quả đúng như mục tiêu ban đầu.