DỰ ÁN XÂY DỰNG TRỤ SỞ BỘ NGOẠI GIAO: NGUY CƠ THIỆT HẠI HÀNG TRĂM TỶ ĐỒNG VÀ LÃNG PHÍ HÀNG NĂM

Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận về việc chấp hành pháp luật trong quản lý dự án xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao, sau cuộc thanh tra đột xuất theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Công trình này kéo dài hơn 10 năm, gây thiệt hại lớn cho ngân sách và nguy cơ lãng phí hàng trăm tỷ đồng.

NGUY CƠ GÂY THIỆT HẠI NGÂN SÁCH HÀNG TRĂM TỶ ĐỒNG

Thanh tra xác định nhiều vi phạm liên quan đến đấu thầu, quản lý chi phí và thực hiện hợp đồng. Đặc biệt, hội đồng thi tuyển phương án kiến trúc đã tự ý thay đổi tiêu chuẩn điểm để loại bỏ các phương án có giá trị cao hơn, khiến cho phương án của Công ty GMP của Đức bị loại trong khi Công ty Heerim của Hàn Quốc chỉ đạt 68,3 điểm vẫn được chọn. Điều này dẫn đến việc Bộ Ngoại giao tổ chức chỉ định thầu 20 gói thầu với tổng giá trị hơn 4.388 tỷ đồng, vượt hơn 904 tỷ đồng so với mức phê duyệt, trái với nguyên tắc quản lý chi phí và gây ra những phát sinh về vướng mắc, chậm tiến độ.

Kết quả thanh tra còn cho thấy việc trình, thẩm tra, phê duyệt dự toán bị trùng lặp trong mục chi phí tư vấn, gây thiệt hại 42,9 tỷ đồng. Đồng thời, việc ký hợp đồng thuê tư vấn nước ngoài và hợp đồng giám sát tác giả cũng làm thất thoát ngân sách khoảng 79,2 tỷ đồng và hơn 5,4 tỷ đồng tương ứng.

Tổng cộng, các vi phạm này ước tính gây thiệt hại hơn 127 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước. Ngoài ra, giá trị hợp đồng thiết bị cao hơn nhiều so với giá nhập khẩu sau thuế tới 13 lần, làm rõ ràng sự chênh lệch lớn trong thẩm định và phê duyệt dự toán. Thanh tra còn xác định giá trị phần thiết bị có thể chênh lệch tới hơn 108 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 59,2% trong tổng giá trị thiết bị của các gói thầu.

LÃNG PHÍ VÀ SỰ CHẦM CHIẾU VĨNH VIỄN

Dự án xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao không chỉ gặp vấn đề về vi phạm quy định mà còn kéo dài quá thời hạn dự kiến, gây lãng phí lớn. Dự án bị trì hoãn hơn 10 năm, qua 4 lần điều chỉnh, không đạt mục tiêu đề ra, đồng thời phát sinh chi phí sửa chữa, bảo hành và các khoản chi phí khác vượt quá dự tính ban đầu. Các công trình đã nghiệm thu một phần từ cuối năm 2016, nhưng hiện nay vẫn chưa hoàn thiện và bàn giao đưa vào sử dụng, gây lãng phí gần 4.000 tỷ đồng vốn ngân sách đã bỏ ra.

Nguồn vốn cấp cho dự án không được sử dụng hết trong giai đoạn từ 2009 đến 2024, và phần tài sản đã hoàn thành một phần cũng chưa được khai thác tối đa, dẫn đến lãng phí tài sản và nguồn lực.

Trách nhiệm chính thuộc về ban quản lý dự án, cán bộ phụ trách và lãnh đạo Bộ Ngoại giao, những người đã để xảy ra tình trạng chậm tiến độ và gây ra sự lãng phí này. Cuối tháng 3, dự án đã chính thức được đưa vào diện theo dõi của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí.

Tổng thể, dự án trụ sở Bộ Ngoại giao khởi công từ tháng 8.2009, với mức đầu tư ban đầu khoảng 3.500 tỷ đồng, sau điều chỉnh lên hơn 4.000 tỷ đồng. Quá trình thi công nhiều khuyết điểm, dẫn đến đến nay mới chỉ hoàn thành một phần nhỏ công trình, phần còn lại vẫn bỏ trống hoặc chưa đưa vào sử dụng.

DỰ ÁN Đang Gây Nhiều Áp Lực và Chờ Xử Lý

Dư luận đặt ra câu hỏi về tính minh bạch, hiệu quả của dự án này. Sự chậm trễ hơn 10 năm đã làm giảm hiệu quả đầu tư, gây thất thoát nguồn lực và ảnh hưởng đến uy tín của các cơ quan liên quan. Cuộc họp mới đây của Ban Chỉ đạo T.Ư đã thống nhất đưa dự án vào diện theo dõi nhằm thúc đẩy các giải pháp tháo gỡ, xử lý những tồn tại còn lại.