CHUNG CƯ KỲ THỊ XE ĐIỆN VÌ LO CHÁY NỔ: SỰ THẬT ĐƯỢC CHÌM KÝ TRONG NGHỊCH LÝ?

Trong thời đại chuyển đổi phương tiện giao thông sang sử dụng năng lượng sạch, nhiều chung cư đã gây khó dễ cho xe điện bằng lý do “nguy cơ mất an toàn về phòng cháy chữa cháy”. Các Ban Quản lý chung cư đều viện dẫn lý do: “Việc gửi xe ô tô điện tại hầm xe tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ do đặc thù liên quan tới hệ thống pin, ắc quy và việc sạc điện không đúng quy định”. Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học rõ ràng chứng minh rằng, xe điện không hề dễ gây cháy nổ như nhiều lời đồn thổi, ngược lại tỷ lệ cháy của xe điện còn thấp hơn xe chạy xăng nhiều lần.

KẺ THÚ ĐƯỢC CHĂM SÓC KHÁC CỦA NGHIÊN CỨU

Tháng 11.2023, một vụ hỏa hoạn tại sân bay Luton (Anh) đã gây xôn xao dư luận. Nhiều người đồn đoán xe điện là thủ phạm, nhưng Sở Cứu hỏa Bedfordshire đã bác bỏ giả thuyết đó, cho biết ngọn lửa bắt nguồn từ một chiếc xe chạy dầu diesel. Dù vậy, thông tin vẫn lan truyền rộng rãi, với nhiều người vẫn tin rằng xe điện dễ gây cháy hơn xe xăng, dầu.

Các chuyên gia về an toàn và giao thông đã cung cấp bằng chứng rõ ràng hơn. Ông Colin Walker, chuyên gia về giao thông, cho biết: “Tất cả dữ liệu đều chỉ ra rằng xe điện có khả năng cháy nổ thấp hơn nhiều so với xe chạy xăng. Thực tế, nguy cơ cháy xe xăng hoặc xe dầu còn cao hơn từ 20 đến 80 lần.” Nghiên cứu của Thụy Điển đầu năm 2023 ghi nhận rằng, trong số 611.000 xe điện của nước này, chỉ có 23 vụ cháy (tỷ lệ 0,004%), còn xăng, dầu có tới 3.400 vụ trên số xe lớn hơn rất nhiều.

Các nguồn số liệu quốc tế cũng cho thấy, nguy cơ cháy nổ ở xe điện cực kỳ thấp. EV FireSafe, tổ chức theo dõi các vụ cháy pin xe điện toàn cầu, thống kê từ năm 2010 đến 2023 mới chỉ ghi nhận 393 vụ cháy xác minh, trong tổng số hàng chục triệu xe điện lưu thông. Trong phạm vi toàn cầu, tỷ lệ cháy của xe điện chỉ khoảng 0,0012%, thấp hơn nhiều so với xe chạy xăng dầu, có thể lên tới 0,1%, cao hơn 80 lần.

Các báo cáo mới nhất từ AutoInsuranceEZ còn cho thấy tỷ lệ cháy nổ của xe hybrid, xe chạy xăng/dầu và xe điện lần lượt là 3.474,5/100.000, 1.529,9/100.000 và 25,1/100.000. Tức là, xe điện chạy pin chỉ có tỷ lệ cháy thấp hơn 61 lần so với xe xăng.

HẠ TẦNG VÀ CẢI TIẾN KHOA HỌC ĐÀO TẠO AN TOÀN

Lý giải về hình ảnh tiêu cực của xe điện, các chuyên gia cho rằng do phương tiện mới và các vụ cháy ít gặp nên dễ gây hiểu lầm. Theo Viện Bảo hiểm An toàn Đường bộ (IIHS), xe điện thực tế an toàn hơn nhiều so với xe xăng, điểm đánh giá tin cậy năm 2022 của họ đứng ở mức cao.

Điểm đặc biệt, xăng và dầu dễ cháy hơn do điểm chớp cháy thấp (điểm bắt lửa của xăng là -43°C còn dầu diesel là 52°C). Trong khi đó, pin lithium của xe điện được bảo vệ bằng lớp vỏ kim loại cứng, hạn chế tối đa nguy cơ cháy nổ, kể cả khi gặp ngọn lửa, pin cần nhiệt độ cao lâu mới bắt lửa. Hệ thống tự ngắt trong xe giúp ngăn chặn lỗi sạc hoặc quá tải, hạn chế tối đa rủi ro.

Chuyên gia kỹ thuật cũng cho biết, phần lớn nguy cơ cháy nổ không đến từ thiết kế mà do người tiêu dùng tự ý lắp đặt, mua phải thiết bị kém chất lượng hoặc sử dụng nguồn sạc không phù hợp. Các nhà sản xuất đều đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, tỷ lệ lỗi pin cực thấp, chỉ khoảng 1/40 triệu.

Hệ thống an toàn của hệ thống điện, đặc biệt là ở gầm xe, giúp pin lithium-ion tránh bị tác động gây cháy nổ. Đồng thời, xe điện còn có các hệ thống hỗ trợ lái tiên tiến như ADAS, giúp hệ thống vận hành an toàn hơn trong điều kiện giao thông hiện đại.

Làm gì để khắc phục thông tin sai lệch, nâng cao an toàn?

Theo ông Lê Thanh Hải, Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM, nguyên nhân chính gây cháy nổ ở phương tiện điện thời gian qua là do hệ thống điện tại các chung cư, nhà ở cũ không đảm bảo an toàn. Để giảm thiểu rủi ro, cần có chính sách kiểm tra, nâng cấp hệ thống điện, khuyến khích lắp đặt trạm sạc chính quy, đồng bộ.

TP.HCM đã đề xuất thành lập đội liên ngành gồm Công ty Điện lực, Sở Xây dựng, phòng cháy chữa cháy để khảo sát, lập bản đồ các chung cư đủ tiêu chuẩn lắp đặt trạm sạc, giảm thủ tục giấy tờ. Mục tiêu là thúc đẩy nhanh quá trình hình thành hạ tầng sạc xe điện, đồng thời đảm bảo quyền sạc điện thuận tiện cho người dân – góp phần thúc đẩy chuyển đổi sang giao thông xanh một cách an toàn và bền vững.